Του Νικόλα Ζαννέττου
Καθώς η προσπάθεια της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ για να οδηγήσει τις πλευρές σε ένα κοινά αποδεκτό σημείο επανέναρξης διαπραγματεύσεων στο κυπριακό βρίσκεται στα αρχικά της στάδια, οι αναφορές του Βρετανού Ύπατου Αρμοστή στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, προκάλεσαν αντιδράσεις και στις δύο πλευρές. Οι Βρετανοί διαχρονικά επιχειρούσαν τη γεφύρωση των διαφορών ανάμεσα στις δύο πλευρές σε διαφορετικές στιγμές αυτής της μακράς διαδρομής, προκαλώντας αντιδράσεις κυρίως στην ε/κ πλευρά, συντηρώντας ένα αφήγημα ενός «σκοτεινού ρόλου» στη διαδικασία.
Ο νυν Βρετανός Ύπατος Αρμοστής, με τις αναφορές του σε ελληνοκυπριακή εφημερίδα, επιχείρησε να εξηγήσει τις ανησυχίες και ανασφάλειες της τουρκοκυπριακής πλευράς, οι οποίες κατά γενική ομολογία εμποδίζουν την όποια πρόοδο αυτή τη στιγμή. Υποστήριξε παράλληλα ότι κατά τη διάρκεια συνομιλιών του με συναδέλφους του στην Άγκυρα οι οποίοι μιλούν με την τουρκική πλευρά πως όταν οι Τούρκοι μιλούν για κυριαρχική ισότητα, γι’ αυτούς δεν σημαίνει απαραιτήτως και δύο κράτη. Εν ολίγοις, υποστήριξε, αξιώνουν αυτό το πράγμα ως διασφάλιση σε περίπτωση που αποτύχει μια νέα διαπραγμάτευση, τότε να τους μείνουν τα δύο κράτη.
«Το ερώτημα ωστόσο είναι πώς μπορεί κάποιος να παρέχει αυτές τις διασφαλίσεις στους Τ/κ χωρίς την ίδια στιγμή να προκαλέσει ανησυχίες στην ε/κ πλευρά ότι αυτό θα οδηγήσει αυτόματα στη λύση δύο κρατών. Αυτή λοιπόν είναι η πρόκληση για τη νέα απεσταλμένη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το πρόβλημα με τις αναφορές του Βρετανού Ύπατου Αρμοστή, εστιάζει στο γεγονός ότι λέει πως η ανάγκη αυτή των Τ/κ, δεν είναι αδικαιολόγητη. Αν αυτή είναι η άποψη του Ηνωμένου Βασιλείου, τότε η Ε/κ πλευρά έχει άλλον ένα λόγο να ανησυχεί πέραν των ενδεχόμενων σκοπιμοτήτων της τουρκικής πλευράς για να οδηγήσει εν τέλει τα πράγματα στη διχοτόμηση του νησιού.
Όταν ο Ιρφάν Σιντίκ κλήθηκε το απόγευμα της Τρίτης για εξηγήσεις στο Υπουργείο Εξωτερικών, επέμεινε σε αυτές τις θέσεις, γεγονός που εξόργισε την κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή όμως, εγείρεται το εξής ερώτημα:
Εάν οι δύο πλευρές παραμείνουν αμετακίνητες από τις θέσεις τους, δηλαδή η ε/κ πλευρά αξιώνει τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα και η τ/κ την αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας ως προαπαιτούμενο για να συζητήσει οτιδήποτε, τότε ποιες πιθανότητες επιτυχίας θα είχε η αποστολή της Ολγκίν; Κι αν η αποστολή της αποτύχει, ποια θα είναι η επόμενη μέρα για την Κύπρο;
Οι Βρετανοί αντιλαμβάνονται στη βάση της ψυχρής διπλωματικής λογικής, πως τα πράγματα δύσκολα μπορεί να προχωρήσουν εκτός και αν οι δύο πλευρές συναντηθούν κάπου στη μέση. Αυτή ήταν η θέση που άλλωστε διατηρούσαν αμέσως μετά την αρνητική κατάληξη της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης της Γενεύης τον Απρίλιο του 2021. Εκεί όταν η τουρκική πλευρά έβαλε την κυριαρχική ισότητα και τα δύο κράτη ενώπιον του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
Η κυβέρνηση επενδύει κυρίως στο καλάθι της Ευρωπαϊκής Ένωσης ευελπιστώντας πως από αυτές τις συζητήσεις θα καταστεί εφικτό να δοθούν άλλης μορφής κίνητρα προς την Τουρκία ώστε να κάνει εκείνη την "υπέρβαση" και να επιστρέψει στις συζητήσεις για λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Παράλληλα ανακοίνωσε μονομερή Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης προς τους Τ/κ, τα οποία όμως εκείνοι κρίνουν ως ανεπαρκή για την ουσία των συζητήσεων αυτή τη στιγμή. Για την ώρα δεν υπάρχει τίποτα το απτό το οποίο να δείχνει ικανό να σπάσει το αδιέξοδο και γίνεται ολοένα και πιο κατανοητό πως εν απουσία υπερβάσεων, η αποστολή Κουεγιάρ δύσκολα θα μπορεί να οδηγήσει σε επανέναρξη συνομιλιών.
