Έντεκα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τον θάνατο του Μάριου Τόκα....
Έντεκα χρόνια μετά, εξακολουθεί να ζει στις καρδιές μας και να "βρίσκεται" ανάμεσα μας μέσα από τα τραγούδια του...
Ο Μάριος Τόκας (1954-2008) γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου του 1954 στη Λεμεσό της Κύπρου όπου και έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Βίωσε όλη την αγριότητα του Αττίλα καθώς η τουρκική εισβολή του 1974 τον βρήκε να υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία. Όπως ο ίδιος συνήθιζε να λέει η περίοδος εκείνη τον σημάδεψε βαθιά και έγινε πηγή έμπνευσης για κάποια από τα έργα του.
Μετά το τέλος του πολέμου έρχεται στην Αθήνα για να σπουδάσει στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα συνέχισε τις μουσικές του σπουδές στο Εθνικό Ωδείο από όπου αποφοίτησε με «Άριστα».
Στην ελληνική δισκογραφία εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1978. Ο πρώτος του δίσκος με ερμηνευτή το Μανώλη Μητσιά είχε τίτλο «Τα Τραγούδια της Παρέας». Ακολούθησαν συνεργασίες με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού: Δημήτρης Μητροπάνος, Γιάννης Πάριος, Γιώργος Νταλάρας, Πασχάλης Τερζής, Γλυκερία, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Αντώνης Καλογιάννης, Τόλης Βοσκόπουλος, Μαρινέλλα, Στέλιος Διονυσίου, Λάκης Χαλκιάς, Αλέκα Κανελλίδου, Κατερίνα Κούκα, Βασίλης Σκουλάς κ.ά. Οι επιτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη και η μουσική του απλώνεται γρήγορα και ταξιδεύει παντού, όπου υπάρχουν Έλληνες. Τραγούδια όπως «Αννούλα του χιονιά», «Σ’ αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη», «Η νύχτα μυρίζει γιασεμί», «Σαν τρελό φορτηγό», «Εξαρτάται», «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», «Τα λαδάδικα», «Θάλασσες», «Δίδυμα Φεγγάρια», φέρνουν την απόλυτη καθιέρωση στο μουσικό στερέωμα.
Βαθύτατα πολιτικοποιημένος αφιέρωσε μεγάλο μέρος του μουσικού του έργου στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κύπρο και στους αγώνες του κυπριακού λαού για ανεξαρτησία και ελευθερία. Τραγούδια του όπως τα «Ανασήκωσε την πλάτη Πενταδάχτυλε» και «Η δική μου η πατρίδα» σημαδεύουν την καρδιά του Κυπριακού ελληνισμού.
Σταθμός στη μουσική διαδρομή του υπήρξε η γνωριμία του με τον ποιητή της ρωμιοσύνης, Γιάννη Ρίτσο, ο οποίος του εμπιστεύθηκε δώδεκα ανέκδοτα ποιήματά του που κυκλοφόρησαν μελοποιημένα το 1981 με γενικό τίτλο «Πικραμένη μου γενιά». Ακολουθούν και άλλα μουσικά έργα σε ποίηση Κώστα Βάρναλη, Κώστα Καρυωτάκη, Τεύκρου Ανθία, Κώστα Μόντη, Θεοδόση Πιερίδη, Μιχάλη Πασιαρδή, Κυριάκου Χαραλαμπίδη κ.ά.
Σημαντική είναι η παρουσία του και στη μουσική επένδυση θεατρικών , τηλεοπτικών και κινηματογραφικών έργων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο όπως «Δόνα Ροζίτα» και «Γέρμα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, «Θερμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη, «Η αυλή των θαυμάτων» του Καμπανέλη κ.ά. Επίσης σημαντική και παρουσία του στην δημιουργία παιδικών τραγουδιών όπως το «Άρες μάρες κουκουνάρες» σε στίχους του Φώντα Λάδη , το «ένα δέντρο που το λένε Νικόλα» του Δ. Ποταμίτη κ.ά.
Το 1996, ο Μάριος Τόκας επισκέπτεται το ‘Αγιον Όρος και εκεί , συγκλονισμένος από τα χειρόγραφα του μοναχού Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη που βρήκε και μελέτησε, έγραψε το συμφωνικό έργο «Θεογεννήτωρ Μαρία», το οποίο παρουσιάστηκε μεταξύ άλλων και στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης (2002).
Στις 8 Μαρτίου του 2001 τιμήθηκε, από τον τότε πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με το «μετάλλιο εξαίρετης προσφοράς στην πατρίδα» που αποτελεί την ύψιστη τιμή της κυπριακής πολιτείας. Μεταξύ άλλων διακρίσεων, πήρε και το βραβείο «Γιάννος Κρανιδιώτης» (2002).
Ο Μάριος Τόκας ήταν παντρεμένος με την Αμαλία Πετσοπούλου με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά, τη Χαρούλα, τον Κωστή και τον ‘Αγγελο.
Έφυγε από την ζωή, ξημερώματα του Πάσχα στις 27 Απριλίου του 2008 χωρίς να προλάβει να εκδώσει έργα του που αγάπησε πολύ και βρίσκονται σε παρτιτούρες και ηχογραφήματα, προίκα και κληρονομιά των παιδιών του.
Αφιερώμα στον Μάριο Τόκα από τον Alpha Κύπρου
Ο Alpha Κύπρου ετοίμασε ένα μεγάλο αφιέρωμα για τη ζωή και το πλούσιο έργο του αξέχαστου Κύπριου μουσικοσυνθέτη Μάριου Τόκα, με την δημοσιογράφο Αιμιλία Κενεβέζου η οποία ταξίδεψε στην Ελλάδα για τις ανάγκες της εκπομπής συγκεντρώνοντας σπάνιο οπτικό υλικό.
Στο πρώτο μέρος ο ALPHA Κύπρου μας ταξίδεψε στο εξοχικό σπίτι του αξέχαστου μουσικοσυνθέτη στην Τζια, καθώς και στο σπίτι της οικογένειάς στο Πικέρμι, φέρνοντας σε πρώτο πλάνο και με διακριτικότητα τους ξεχωριστούς χώρους που έζησε, εμπνεύστηκε, σύνθεσε και πέρασε όμορφες στιγμές με αγαπημένα του πρόσωπα.
Κώστας και ο Άγγελος μίλησαν για τον πατέρα, τον μουσικό και τον άνθρωπο Μάριο Τόκα και ξεδίπλωσαν γνωστές και άγνωστες πτυχές από την ιδιαίτερη σχέση τους, γύρω από τη μουσική και το τραγούδι.
Δείτε εδώ το πρώτο μέρος από το αφιέρωμα του Alpha Κύπρου.
Στο δεύτερο μέρος γνωστοί στιχουργοί, στενοί φίλοι και συνεργάτες του, θυμούνται και αναπολούν στιγμές που πέρασαν μαζί του και δεν σταματούν ποτέ να σιγοτραγουδούν και να μνημονεύουν το όνομα, αλλά και τα κομμάτια αγάπης, έρωτα, λύπης, χαράς και νοσταλγίας που χάρισε στο ελληνικό πεντάγραμμο. Κάθε λεπτό που έζησαν μαζί του ισοδυναμεί με χιλιάδες χαμόγελα, αφού ήταν ένας ταλαντούχος και σπάνιος άνθρωπος με αγάπη προς την πατρίδα του και τη μητέρα Ελλάδα.
Δείτε εδώ το δέυτερο μέρο από το αφιέρωμα του Αlpha Κύπρου.
