Σε μια συνέντευξη εφ' όλης της ύλης που παραχώρησε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, μίλησε μεταξύ άλλων για τη Συνθήκη της Λωζάνης που κατά τον ίδιο χρειάζεται "επικαιροποίηση". Επανέλαβε εκ νέου το αίτημα για την έκδοση των 8 Τούρκων αξιωματικών παρά το γεγονός ότι είναι θέμα της ελληνικής δικαιοσύνης.
Μιλώντας στο τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ, διευκρίνησε ότι «Όταν μιλάω για επικαιροποίηση, μπορούμε να συζητήσουμε τα πάντα, από το Α έως το Ω. Μπορεί η Ελλάδα να ενοχλείται με κάποια θέματα, με συγκεκριμένες προβλέψεις, αλλά μπορούμε να καθίσουμε κάτω και να συζητήσουμε».
«Αυτή η επικαιροποίηση δεν αφορά μόνο την Τουρκία, αλλά και την Ελλάδα. Μπορεί η Ελλάδα να ενοχλείται με κάποια θέματα, με συγκεκριμένες προβλέψεις, αλλά μπορούμε να καθίσουμε κάτω και να συζητήσουμε». Επισήμανε μάλιστα πως υπάρχουν αρκετές κρίσεις που θα μπορούσαν να είχαν διευθετηθεί και πως θα μπορούσε να είναι αμοιβαία επωφελής η επικαιροποίηση. Ακόμα, διαμήνυσε πως η ασφάλεια και η φιλία μεταξύ των χωρών μας μπορούν να κάνουν περισσότερα για να ενδυναμώσουμε τις σχέσεις μας και τη φιλία μας. Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε την ανάγκη «να υπερβούμε τις όποιες περιπλοκές» και ότι τα ταξίδια των εμπορικών και των τουριστικών πλοίων θα πρέπει να γίνονται ανενόχλητα.
Λίγες ώρες πριν φτάσει στην Αθήνα, ο Ταγίπ Ερντογάν έστειλε το μήνυμα ότι οι κακές σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας είναι κομμάτι του παρελθόντος και τόνισε πως πρέπει να σφυρηλατήσουμε ένα πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ των δύο κρατών.
Σε ερώτηση αν είχε μια δυνατή λύση για το Αιγαίο πώς θα έμοιαζε, ο Ταγίπ Ερντογάν απάντησε: «Στο Αιγαίο υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ των νησιών που είναι αρκετά προβληματικές και θεωρώ ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν. Έχουμε θέματα στην οριοθέτηση εναέριου χώρου και θαλάσσιων συνόρων στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας» και συμπλήρωσε πως εφόσον υπερβούμε αυτά τα προβλήματα τότε και οι δύο χώρες θα ανακουφιστούν. Προσέθεσε πως «δεν πρέπει να είμαστε υπεραισιόδοξοι, αλλά μπορούμε να κάνουμε υποχωρήσεις».
Επίσης, ο Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στην υπόθεση των 8 Τούρκων αξιωματικών που ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016. «Όταν οι Τούρκοι πραξικοπηματίες ήρθαν στην Ελλάδα και αναζήτησαν καταφύγιο, κάλεσα αμέσως τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Του είπα: "Αγαπητέ μου φίλε, αυτή είναι η κατάσταση. Δραπέτευσαν από την Τουρκία και προσγειώθηκαν στην Ελλάδα. Αυτά τα άτομα οργάνωσαν πραξικόπημα ή επιχείρησαν να οργανώσουν πραξικόπημα και θέλω την έκδοσή τους στην Τουρκία". Αυτή ήταν την πρώτη νύχτα του αποτυχημένου πραξικοπήματος. Και μου είπε ότι θα δρομολογήσει την κατάσταση, και ότι σε 15 με 20 ημέρες θα εκδίδονταν στην Τουρκία. Αλλά δυστυχώς, αυτή τη στιγμή βρίσκονται ακόμη στην Ελλάδα» σημείωσε αναλυτικά ο Τούρκος Πρόεδρος.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και την υπόθεση του πρώην συμβούλου του Προέδρου Τραμπ Μάικλ Φλιν, ο Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ φίλο και είπε ότι δεν έχει μιλήσει ή δει τον Φλιν.
Αντιδράσεις από την ελληνική κυβέρνηση
Με ανακοίνωσή του αργότερα, ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος σημειώνει ότι η ελληνική κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επιθυμούν η επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα να αποτελέσει αφορμή για να χτιστούν γέφυρες και όχι για να υψωθούν τείχη.
«Ο σεβασμός της συνθήκης της Λωζάνης αποτελεί τον αποκλειστικό και αδιαπραγμάτευτο θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο μπορεί να οικοδομηθεί η ειλικρινής συνεργασία των δυο χωρών. Οι αναφορές περί αναθεώρησης της δε συμβάλλουν στο κλίμα που προσπαθούμε να οικοδομήσουμε στις σχέσεις μας και στην περιοχή», καταλήγει η ανακοίνωση.
Αντίδραση υπήρξε και από την επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής Φώφης Γεννηματά, η οποία σημειώνει ότι «οι απόψεις που ανέπτυξε ο Τούρκος Πρόεδρος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν δυστυχώς ένα έντονα αρνητικό προμήνυμα για το πλαίσιο εντός του οποίου προτίθεται να κινηθεί στις εδώ συνομιλίες του και για την έκβαση των συνομιλιών αυτών». Η κ. Γεννηματά ασκεί δριμεία κριτική στην κυβέρνηση για την κακή, όπως υποστηρίζει, προετοιμασία της επίσκεψης, υπογραμμίζοντας ότι είναι προκλητική η έλλειψη διπλωματικής προετοιμασίας από πλευράς κυβέρνησης για την επίσκεψη Ερντογάν.
Τσίπρας: Η επίσκεψη, ευκαιρία να κάνουμε τολμηρά βήματα μπροστά
Λίγες ώρες πριν από την άφιξη του Τούρκου Προέδρου, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε πως ήδη από το 2010 οι σχέσεις των δυο χωρών έχουν αναβαθμιστεί στη βάση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, και το 2015-2016 στη βάση της διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης.
«Σήμερα, διερχόμαστε μια περίοδο με πολύ σημαντικές προκλήσεις, τόσο στην ευρύτερη περιοχή μας όσο και στην Ευρώπη, που σχετίζονται με την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια, τη μετανάστευση και την οικονομία. Η Ελλάδα και η Τουρκία, ευρισκόμενες στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, χρειάζεται να είναι σε θέση τόσο να αντιμετωπίζουν αυτές τις προκλήσεις όσο και να αξιοποιούν τις μεγάλες ευκαιρίες που προσφέρει η περιοχή μας. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντικότερο από ποτέ να αναπτύξουμε τη διμερή διάσταση του διαλόγου και των σχέσεών μας» υπογραμμίζει ο πρωθυπουργός. Για να συμπληρώσει πως «οφείλουμε να αναπτύξουμε τη θετική μας ατζέντα στη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος, στην οικονομία και τις επαφές μεταξύ των λαών μας. Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για τη μετανάστευση, καθώς και το διμερές Πρωτόκολλο Επανεισδοχής πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται όσο πιο αποτελεσματικά είναι δυνατόν».
Ο Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στο Anadolu, σημειώνει πως οι δυο χώρες έχουν μπροστά τους μια σειρά από σημαντικά έργα στους τομείς των μεταφορικών δικτύων, της ενέργειας, του εμπορίου, του πολιτισμού και του τουρισμού. Για τον αγωγό TAP-TANAP, ο πρωθυπουργός τονίζει ότι προχωράει γρήγορα και υπογραμμίζει έργα φυσικού αερίου τα οποία βρίσκονται υπό συζήτηση ανάμεσα στις δυο πλευρές.
«Σύντομα θα είμαστε σε θέση να ξεκινήσουμε τζην ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης-Σμύρνης, να επανεκκινήσουμε τη σιδηροδρομική σύνδεση Θεσσαλονίκης-Κωνσταντινούπολης και να εργαστούμε πάνω σε μελλοντικά έργα μεταφορών και διασύνδεσης» δηλώνει ο πρωθυπουργός.Πάντως ο Αλέξης Τσίιπρας στέλνει μήνυμα για αμοιβαίο σεβασμό τοσο στο διεθνές δίκαιο καθώς και πλήρη σεβασμό της Συνθήκης της Λωζάνης.
Ο πρωθυπουργός αναφέρεται και στις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, καθώς έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια «είναι αναγκαίο να αναζωογονήσουμε τις συζητήσεις μας για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τις διερευνητικές επαφές» σημειώνει ο Αλέξης Τσίπρας.
Υπογραμμίζει την ανάγκη υποστήριξης της επανέναρξης των συνομιλιών για δίκαιη και βιώσιμη λύση στην Κύπρο, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, με στόχο την επιτυχή κατάληξη.
Για την έκδοση των οκτώ Τούρκων αξιωματικών ο πρωθυπουργός είπε ότι «δεν μπορώ να σχολιάσω αποφάσεις της δικαστικής εξουσίας. Είναι ανεξάρτητη από την εκτελεστική και οι αποφάσεις της επί συγκεκριμένων περιπτώσεων είναι, ασφαλώς, απολύτως σεβαστές. Από αυτή την αφετηρία, η θέση μου ήταν πάντοτε απολύτως σαφής, ότι πραξικοπηματίες δεν είναι επιθυμητοί στην Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, συνεχίζουμε τη συνεργασία μας σε ζητήματα ασφάλειας και δικαιοσύνης».
Σε ό,τι αφορά τη συμφωνία Ε.Ε. -Τουρκίας για το προσφυγικό, ο πρωθυπουργός είπε ότι ήταν δύσκολη αλλά αναγκαία πρωτοβουλία, ιδιαίτερα μετά το μονομερές κλείσιμο της βαλκανικής οδού στα βόρεια σύνορά μας. «Η Τουρκία έχει επιδείξει προσήλωση στην εφαρμογή της και στη δραστική μείωση των μεταναστευτικών ροών στο Αιγαίο. Ωστόσο, η κατάσταση στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου παραμένει δύσκολη. Θα συζητήσω την εφαρμογή της με τον Πρόεδρο Ερντογάν και με ηγέτες της ΕΕ» υπογράμμισε ο Αλέξης Τσίπρας.
Τέλος, σε ερώτηση για τουρκικές επενδύσεις, ο Αλέξης Τσίπρας είπε: «Η Ελλάδα αφήνει πίσω της την κρίση, ολοκληρώνοντας το οικονομικό πρόγραμμα το καλοκαίρι και μπαίνοντας σε μια νέα φάση ανάπτυξης. Έχουμε έναν αυξανόμενο αριθμό επιτυχημένων επενδυτικών πρότζεκτ που πραγματοποιούνται, και έχω συστήσει μια task force υπό την εποπτεία μου για την υποστήριξη ξένων επενδύσεων, ήδη αρκετοί Τούρκοι επενδυτές εξετάζουν τις δυνατότητες που ανοίγονται στα πεδία των ακινήτων, της ναυτιλίας, του τουρισμού, των υποδομών και της ενέργειας. Θα συζητήσουμε τις διμερείς οικονομικές μας σχέσεις με τον Πρόεδρο Ερντογάν, ιδιαίτερα ενόψει του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας τον Φεβρουάριο στη Θεσσαλονίκη, και ενδεχομένως ενός κοινού επιχειρηματικού φόρουμ».
