του Γιώργου Χρυσάνθου
Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου 1940 βρίσκει την Αθήνα να ξυπνά με τις σειρήνες της αντιαεροπορικής άμυνας.
Η Ελλάδα έχει δύο επιλογές. Είτε να αποδεχτεί το ιταλικό τελεσίγραφο, για υποταγεί στον ιταλικό και κατά προέκταση στον γερμανικό στρατό, είτε να πολεμήσει κατά του φασισμού.
Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Αλέξανδρος Παπάγος επικοινωνεί με τα ελληνοαλβανικά σύνορα, ενώ ενημερώνεται και ο Ιωάννης Μεταξάς, ο οποίος λίγο αργότερα δέχεται στο σπίτι του στην Κηφισιά τον πρέσβη της Ιταλίας, ο οποίος του δίνει τελεσίγραφο τριών ωρών.
Ιωάννης Μεταξάς, 28 Οκτωβρίου 1940
“Του απάντησα πως θεωρώ τόσο το αίτημα, όσο και τον τρόπο με τον οποίο γίνεται, ως κήρυξη πολέμου της Ιταλίας εναντίον της χώρας μας.”
Το ΟΧΙ, που δόθηκε ως απάντηση γίνεται δεκτό με πρωτοφανή ενθουσιασμό απ' όλο τον ελληνικό λαό, που ξυπνά στις 6 το πρωί από τους συριγμούς των σειρήνων και ξεχύνεται στους δρόμους, κρατώντας τη γαλανόλευκη.
Ιωάννης Μεταξάς, 28 Οκτωβρίου 1940
“Ας αποδείξουμε ότι είμαστε πράγματι άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας που μας εξασφάλισαν. Ο αγώνας είναι για την ελευθερία και την τιμή μας“.
Το έργο των Ιταλών, πολύ πιο δύσκολο από ότι νόμιζαν, παρά την υπεροχή σε προσωπικό, άρματα και όπλα.
Το ραδιόφωνο μετέδιδε διαρκώς το περίφημο πρώτο ανακοινωθέν του Γενικού Στρατηγείου:
Γενικό Επιτελείο Στρατού, 28 Οκτωβρίου 1940
Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλουν από της 5:30 πρωινής σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους.
Εθνικό παραλήρημα και στην Κύπρο, στην οποία, με την σύμφωνο γνώμη της Βρετανικής αποικιοκρατικής κυβέρνησης, άρχισαν αμέσως να οργανώνονται οι πρώτες ομάδες για αποστολή εθελοντών που θα πολεμούσαν στο μέτωπο.
Νέος Κυπριακός Φύλαξ, 29/10/1940
Μια από τις θερμοτέρας λαικάς εκδηλώσεις, είναι και η ανύψωσις Ελληνικών Σημαιών εις όλας τας πόλιες της Νήσου, εις συνδυασμόν μετά της Αγγλικής Σημαίας εις Δημόσια Κέντρα, καταστήματα και ιδιωτικά οικήματα.
Οι νίκες του Ελληνικού στρατού στις μάχες συνεχόμενες, με τους Ιταλούς να μην βρίσκουν τον τρόπο να κάμψουν την αντίσταση. Αυτό έγινε σχεδόν έξι μήνες μετά, όταν οι πολυάριθμες Δυνάμεις του Αδόλφου Χίτλερ πραγματοποίησαν ισχυρές και πολυμέτωπες επιθέσεις στη χώρα.
Η τριετής κατοχή επέφερε τεράστια δεινά στον ελληνικό λαό και προκάλεσε ανυπολόγιστες καταστροφές. Οι νεκροί στρατιώτες ξεπέρασαν τις 30 χιλιάδες, ενώ χιλιάδες ήταν και οι άμαχοι που έχασαν τη ζωή τους, είτε σε μάχες, είτε σε ομαδικές εκτελέσεις, είτε λόγο της πίνας και των ασθενειών που σάρωναν την χώρα.
