Στο αεροδρόμιο Εσένμπογκα της Άγκυρας προσγειώθηκε αργά το απόγευμα το τουρκικό προεδρικό αεροσκάφος που μετέφερε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από την Κωνσταντινούπολη στην τουρκική πρωτεύουσα. Δεκάδες υποστηρικτές του συγκεντρώθηκαν για να τον υποδεχτούν και ενώπιον τους ο Τούρκος Πρόεδρος ανέφερε ότι "τα πράγματα θα πάνε καλύτερα, αφού τεθεί σε ισχύ η συνταγματική αναθεώρηση."
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγο για «νοοτροπία των σταυροφόρων» που έχει η Δύση, αφού Ευρωπαίοι παρατηρητές άσκησαν αυστηρή κριτική στις συνθήκες διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.
«Η νοοτροπία των σταυροφόρων της Δύσης και εκείνοι που τους υπηρετούν εδώ στην πατρίδα επιτέθηκαν σε εμάς»
"Η Τουρκία δεν βλέπει, δεν ακούει και δεν αναγνωρίζει τις αναφορές της αποστολής των παρατηρητών του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) σχετικά με το τουρκικό δημοψήφισμα," συμοπλήρωσε ο Ερντογάν. Και επισήμανε οτι δεν είναι τόσο σημαντικό εάν η ΕΕ αναστείλει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, «αρκεί να μας ενημερώσουν».
Δήλωσε μάλιστα ότι η Τουρκία θα διεξάγει δημοψήφισμα για την αναστολή των διαπραγματεύσεων εάν αυτό χρειαστεί.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, με ανακοίνωσή του αντέδρασε στην έκθεση της επιτροπής των διεθνών παρατηρητών που υποστήριξε ότι το Δημοψήφισμα δεν ανταποκρίνεται στα διεθνή δημοκρατικά κριτήρια. Στην ανακοίνωση του το τουρκικό ΥΠΕΞ χαρακτηρίζει απαράδεκτο το σχόλιο, ότι το δημοψήφισμα υπολείπεται των διεθνών κριτηρίων. Και τονίζει ότι, με λύπη διαπιστώνει τις πολιτικού περιεχομένου καταγγελτικές εκφράσεις, στην συνέντευξη τύπου και την πρώτη έκθεση. Η επιτροπή, συνεχίζει η ανακοίνωση, δεν πρέπει να παραβλέπει ότι το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο απαρτίζεται από εκπροσώπους όλων των κομμάτων της Βουλής.
«Κατά βάση, οι πολιτικού περιεχομένου δηλώσεις που έκανε ο διευθυντής του γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ, λίγο πριν από το δημοψήφισμα δείχνει ότι η επιτροπή ήρθε στην Τουρκία προκατειλημμένη και δεν λαμβάνει υπ' όψη της αρχές της αντικειμενικότητας και αμεροληψίας. Η εν λόγω έκθεση πρώτων παρατηρήσεων είναι προβολή αυτής της μεροληπτικής και προκατηλειμμένης προσέγγισης»
Φωτογραφίες απο εκδήλωση διαμαρτυρίας στην Κωνσταντινούπολη, υπέρ του Όχι
Έκκληση στην Τουρκία να λάβει υπόψη όλες τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τις προτεινόμενες συνταγματικές τροποποιήσεις, σε καθεστώς εθνικής συναίνεσης, απευθύνουν ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, η Ύπατη Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφάλειας και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φεντερίκα Μογκερίνι και ο Επίτροπος για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τη διεύρυνση Johannes Hahn.
Σε γραπτή δήλωση, επισημαίνουν ότι "λαμβάνουν υπόψη το αποτέλεσμα του τουρκικού δημοψηφίσματος, αλλά περιμένουν την διεθνή αποστολή παρατηρητών να τοποθετηθεί για την αξιολόγηση της διαδικασίας»
«Έχουμε λάβει υπόψη του τα αναφερόμενα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην Τουρκία σχετικά με τις τροποποιήσεις του Συντάγματος, το οποίο εγκρίθηκε από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση στις 21 Ιανουαρίου 2017. Περιμένουμε την αξιολόγηση της Διεθνούς Αποστολής του ΟΑΣΕ / ODIHR σε σχέση με εικαζόμενες παρατυπίες. Οι συνταγματικές τροποποιήσεις, και ιδιαίτερα η πρακτική εφαρμογή τους, θα πρέπει να αξιολογηθούν υπό το πρίσμα των υποχρεώσεων της Τουρκίας ως υποψήφιας χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ενθαρρύνουμε την Τουρκία να απαντήσει στις ανησυχίες και συστάσεις του Συμβούλιου της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένων εκείνουν σε σχέση με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Λόγω δε του οριακού αποτελέσματος του δημοψηφίσματος και των εκτεταμένων συνεπειών των συνταγματικών τροποποιήσεων, μπορούμε επίσης να ζητήσουμε από τις τουρκικές αρχές να αναζητήσουν την ευρύτερη δυνατή εθνική συναίνεση στην εφαρμογή τους."
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ
Συστάσεις Ευρωπαικού Συμβουλίου
Οριακό χαρακτήρισε ο Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Thorbjørn Jagland, το αποτέλεσμα του τουρκικού δημοψηφίσματος και κάλεσε την Άγκυρα να σεβαστεί την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσουν το αποτέλεσμα του συνταγματικού δημοψηφίσματος. Σε γραπτή δήλωση ο Γενικός Γραμματέας, αναφέρει πως το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι έτοιμο να στηρίξει τη χώρα στη διαδικασία.
«Το τουρκικό εκλογικό σώμα ψήφισε επί της τροποποίησης του Συντάγματος.Δεδομένου του οριακού αποτελέσματος, η τουρκική ηγεσία θα πρέπει να εξετάσει τα επόμενα βήματα προσεκτικά. Είναι υψίστης σημασίας η διασφάλιση της ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος, σύμφωνα με την αρχή του κράτους δικαίου που διέπει την Ευρωπαϊκή σύμβαση για τα δικαιώματα του Ανθρώπου. Το Συμβούλιο της Ευρώπης, του οποίου η Τουρκία είναι πλήρες μέλος, είναι έτοιμο να υποστηρίξει τη χώρα σε αυτή τη διαδικασία.»
Η αντιπολίτευση αμφισβητεί το αποτέλεσμα
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου αμφισβητεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και κατηγορεί την Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή, επισημαίνοντας οτι «δεν μπορεί να αλλάξουν οι κανόνες εν μέσω του αγώνα.» Και τόνίζει οτι η Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή επισκίασε την απόφαση του λαού.
«Παρόλο που οι όροι δεν ήταν ίσοι, κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να στηρίξουμε τη δημοκρατία. Τουλάχιστον το 50% του λαού λέει όχι σε αυτό το σύνταγμα. Εκείνοι η που υπερασπίστηκαν το 'ναι' βγήκαν εκτός νομικών ορίων.»
Ο Πρόεδρος της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής Σαντί Γκιουβέν ανέφερε πως υπήρξαν πολλά παράπονα για ψηφοδέλτια χωρίς σφραγίδα και ενόσω δεν μπορούσε να αποδειχθεί ότι ήρθαν ψηφοδέλτια ‘από έξω’ , θεωρήθηκαν έγκυρα.
«Τα ψηφοδέλτια παραδόθηκαν πριν αρχίσουν οι εκλογές στην επιτροπή εκλογών της κάθε κάλπης. Κάθε εκλογική επιτροπή αποτελείτο από εφτά άτομα με εκπροσώπους από πέντε τουλάχιστον κόμματα. Τα πρακτικά τους παραδόθηκαν με τις υπογραφές τους στην Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή. Σε όλες τις κάλπες υπήρχαν μέλη του ΑΚΡ και του CHP.»
Το θέμα της θανατικής ποινής, επαναφέρει ο Ερντογάν.
Στην πρώτη ομιλία του μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο Τούρκος Πρόεδρος επανέφερε το θέμα της θανατικής ποινή. Μιλώντας σε οπαδούς του Ρεπουπλικανικού Κόμματος που συγεκεντρώθηκαν στα Θεράπεια της Κωνσταντινούπολης, είπε ότι αν χρειαστεί θα γίνει ξανά δημοψήφισμα για το θέμα της θανατικής ποινής. Και τόνισε οτι το θέμα θα το συζητήσει με τον Πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ και τον αρχηγό του ακροδεξιού κόμματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Όπως είπε 25 εκατομμύρια αποφάσισαν ναι και εξέφρασε την ευχή αυτή να είναι η αρχή για μια νέα εποχή στην Τουρκία.
«Δεν είναι οποιαδήποτε αλλαγή αυτή είναι σημαντική αλλαγή. Μπροστά μας υπάρχει μια νέα περίοδος. Θα δείτε πόσο σημαντικό είναι αυτό το δημοψήφισμα. Πρέπει να γίνει σεβαστή η απόφαση του λαού.»
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πάντως, επέλεξε στην πρώτη του έξοδο μετά τη λήξη του δημοψηφίσματος να επισκεφτεί τους τάφους του Τουργκούτ Οζάλ, του Αντνάν Μεντερές και του Νετσμετίν Ερμπακάν, οι οποίοι είχαν διατελέσει πρωθυπουργοί της Τουρκίας. Κατέθεσε στεφάνια και προσευχήθηκε, ενώ πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στα μαυσωλεία όπου περιόδευσε για να τον συγχαρεί για τη νίκη του.
