Η επαναβεβαίωση της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων μέσω συγκεκριμένων πολιτικών για σταδιακή ενσωμάτωση τους στην αγορά και τις δομές της ΕΕ, βρίσκεται στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες το απόγευμα και το βράδυ της Τετάρτης, μια μέρα πριν την κρίσιμη σύνοδο κορυφής της ΕΕ όπου θα συζητηθούν οι προτάσεις της Κομισιόν για τη διεύρυνση.
Τα κύρια θέματα της ατζέντας της συνάντησης που ξεκινά στις 17:00 (τοπική ώρα, 18:00 ώρα Κύπρου) και θα συνεχιστεί με δείπνο εργασίας, είναι η εμβάθυνση της πολιτικής και πρακτικής συνεργασίας με τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων, η οικοδόμηση μιας οικονομικής βάσης για το μέλλον και για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, και η ενίσχυση της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας.
Η προηγούμενη συνάντηση μεταξύ ΕΕ και Δυτικών Βαλκανίων έγινε στα Τίρανα τον Δεκέμβριο του 2022.
Κατά την άφιξή του στη σύνοδο ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ επεσήμανε πως η ΕΕ αναμένει «περισσότερες μεταρρυθμίσεις» ιδιαίτερα όσον αφορά το κράτος δικαίου και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Ωστόσο πρόσθεσε, πρέπει και η ΕΕ από την πλευρά της να προετοιμαστεί προωθώντας τη μεταρρύθμιση του τρόπου λειτουργίας της.
Από την πλευρά του, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ ανέφερε πως ένας από τους στόχους είναι η μεγαλύτερη ευθυγράμμιση των Δυτικών Βαλκανίων με την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας της ΕΕ, και για αυτό η ΕΕ θα επενδύσει στην κυβερνοασφάλεια στην Αλβανία, τη Βόρειο Μακεδονία και το Μαυροβουνιο.
Ειδικότερα όσον αφορά τη σταδιακή ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων, η ΕΕ αναμένεται να διερευνήσει την υιοθέτηση επιπρόσθετων μέτρων, με στόχο την προετοιμασία των χωρών αυτών για τη μελλοντική ένταξή τους, και την προώθηση συγκεκριμένων οφελών για τους πολίτες ακόμα και κατά τη διάρκεια της ενταξιακής διαδικασίας.
Ακόμα, αναμένεται να συζητηθούν συντονισμένες ενέργειες όσον αφορά την ασφάλεια της περιοχής, ιδιαίτερα σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών για καταπολέμηση της χειραγώγησης της πληροφόρησης από ξένες δυνάμεις, και για ενίσχυση της συλλογικής κυβερνοασφάλειας.
Κατά την έναρξη της συνόδου προγραμματίζεται ειδική εκδήλωση για τη δημιουργία παραρτήματος του Κολεγίου της Ευρώπης στα Τίρανα, με συμμετοχή της Πρυτάνεως της σχολής και τέως Ύπατης Εκπροσώπου Φεντερίκα Μογκερίνι.
Την Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει τις εισηγήσεις της Κομισιόν για άνοιγμα ενταξιακών διαπραγματεύσεων με Ουκρανία και Μολδαβία, το άνοιγμα διαπραγματεύσεων υπό όρους με τη Βοσνία και την απόδοση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στη Γεωργία. Ωστόσο, λόγω του επαπειλούμενου βέτο της Ουγγαρίας για τις ενταξιακές της Ουκρανίας, δεν αποκλείεται η συζήτηση να παγώσει όσον αφορά και τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
