Με μία λιτή ανακοίνωση, το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας επιβεβαίωσε πριν απο μερικά εικοσιτετράωρα, την ολοκλήρωση της αποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων από τη Χερσώνα, παρά τις επιφυλάξεις που εξέφραζαν Κίεβο και Δύση.
Η Χερσώνα αποτελούσε τη μοναδική μεγάλη πόλη που είχαν καταλάβει οι Ρώσοι από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, γεγονός που εγείρει ερωτήματα ως προς την εξέλιξή του. Επί της ουσίας, αυτό σημαίνει ότι ο ουκρανικός στρατός «μπαίνει» ανάμεσα σε δύο κατεχόμενες από τον ρωσικό στρατό περιοχές: Την Κριμαία και περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας στις οποίες ζουν δυνάμεις ρωσόφωνων αποσχιστών.
Τις τελευταίες εξελίξεις σχολιάζει στο AlphaNews.Live ο Πολιτικός Επιστήμονας και Διεθνολόγος Θεόδωρος Τσίκας. Εξηγεί μεταξύ άλλων, τη σημαντικότητα της περιφέρειας της Χερσώνας για την εξέλιξη του πολέμου.
- Πώς, όμως, το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ ενδέχεται να επηρεάσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις;
- Θα φέρει νέα δεδομένα ο βαρύς χειμώνας που επίκειται;
- Πότε θα τελειώσει ο πόλεμος;
Πώς σχολιάζετε τα τελευταία γεγονότα στην Ουκρανία;
Είναι αναμφισβήτητο ότι ο ρωσικός στρατός αποσύρεται από την Χερσώνα. Εγκαταλείπει το 40% της περιφέρειας (oblast) Χερσώνας, μέσα στο οποίο περιλαμβάνεται η πρωτεύουσα της, η πόλη Χερσώνα.
Η Χερσώνα ήταν η μόνη μεγάλη πόλη και έδρα περιφέρειας της Ουκρανίας, που είχε καταλάβει ο ρωσικός στρατός. Η κατάληψη της είχε πραγματοποιηθεί την πρώτη περίοδο της ρωσικής εισβολής, όταν υπήρχε ακόμα σύγχυση στις ουκρανικές δυνάμεις. Είχε θεωρηθεί ότι έγιναν λάθη κι ότι πολύ εύκολα παραδόθηκε στον ρωσικό στρατό, ενώ οι συνθήκες δεν την καθιστούσαν επιτακτική. Γι' αυτό κι ήταν, εδώ και καιρό, από τους πρώτους στόχους για ουκρανική αντεπίθεση και ανακατάληψη.
Ποια γεγονότα οδήγησαν στην εξέλιξη αυτή;
Γενικότερα, την τελευταία περίοδο έχει υπάρξει μια αναδιοργάνωση του ουκρανικού στρατού, η οποία σε συνδυασμό με την βοήθεια σε εξοπλισμούς που λαμβάνει από το εξωτερικό, έχει αναβαθμίσει τις αμυντικές ικανότητες της Ουκρανίας. Δεν είναι τυχαίο ότι από το τέλος του καλοκαιριού, οι Ουκρανοί έχουν ανακτήσει πολλές περιοχές που βρίσκονταν υπό την κατοχή των Ρώσων. Έχουν αναλάβει πρωτοβουλία κινήσεων κι αντεπιτίθενται. Οι ρωσικές δυνάμεις, από την άλλη, έχουν σταματήσει την προέλασή τους και προσπαθούν να διατηρήσουν όσα από τα «κεκτημένα» μπορούν. Έχουμε μια αντιστροφή της κατάστασης.
Στην περιοχή της Χερσώνας, η σφοδρή αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων, έφερε τον ρωσικό στρατό σε δύσκολη θέση. Κινδύνευε να εγκλωβιστεί ανάμεσα στις ουκρανικές δυνάμεις στα δυτικά, από τη μια πλευρά, και τον Δνείπερο ποταμό «στην πλάτη του», στα ανατολικά. Γι' αυτό κι η ρωσική στρατιωτική ηγεσία αποφάσισε να εκκενώσει την περιοχή, και να αποσυρθεί στην απέναντι όχθη του Δνείπερου ποταμού. Αυτό της παρέχει καλύτερη προστασία, έχοντας ως φυσικό ανάχωμα τον ποταμό, και ταυτοχρόνως της επιτρέπει να επικοινωνεί με τις άλλες ρωσικές δυνάμεις στην ανατολική Ουκρανία.
Γιατί είναι τόσο σημαντικός ο έλεγχος της περιφέρειας της Χερσώνας για τη συνέχεια του πολέμου;
Η σημασία της Χερσώνας, που βρίσκεται στον Νότο της Ουκρανίας, έγκειται στο ότι συνδέει εδαφικά την ανατολική Ουκρανία, από την μία πλευρά, με την χερσόνησο της Κριμαίας, από την άλλη. Στην ανατολική Ουκρανία υπάρχουν δυνάμεις ρωσόφωνων αποσχιστών και ρωσικός στρατός κατοχής. Την Κριμαία είχε καταλάβει η Ρωσία από την πρώτη εισβολή της στην Ουκρανία το 2014. Με την απώλεια της Χερσώνας, χάνεται η εδαφική συνέχεια, καθώς ο ουκρανικός στρατός μπαίνει τώρα «σφήνα» ανάμεσα στις δύο κατεχόμενες από ρωσικό στρατό περιοχές. Ήδη στα όρια της Κριμαίας με την υπόλοιπη Ουκρανία, ενισχύονται οι οχυρωματικές θέσεις του ρωσικού στρατού, καθώς φοβούνται επίθεση των ουκρανικών δυνάμεων.
Επίσης η περιοχή της Χερσώνας δίνει πρόσβαση στην Ουκρανία προς τη θάλασσα. Με την ανακατάληψή της, ακυρώνεται το σχέδιο του καθεστώτος Πούτιν να αποκόψει την Ουκρανία από την Μαύρη Θάλασσα. Δίνεται στην Ουκρανία διέξοδος στις εκβολές του Δνείπερου ποταμού.
Πώς μπορεί να επηρεάσει την έκβαση του πολέμου η αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων;
Η περιοχή της Χερσώνας είναι μια από τις περιοχές που είχαν παρανόμως ενσωματωθεί στην Ρωσία, κατόπιν των ψευδο-δημοψηφισμάτων που είχαν οργανώσει οι ρωσικές κατοχικές Αρχές με την βία των όπλων. Το γεγονός ότι τμήματα αυτών των περιοχών δεν ελέγχονται από τον ρωσικό στρατό, ροκανίζει το αφήγημα του αυταρχικού καθεστώτος Πούτιν, όχι μόνο διεθνώς, αλλά και μέσα στην Ρωσία.
Επίσης, οι αξιωματούχοι του ρωσικού καθεστώτος έλεγαν ότι επίθεση σε αυτά τα εδάφη, που οι ίδιοι αυθαιρέτως είχαν ονομάσει πλέον «ρωσικά», σήμαινε επίθεση στην ίδια την Ρωσία. Και άρα θα προέβαιναν σε αντίστοιχα αντίμετρα. Θα το κάνουν; Και ποια μπορεί να είναι αυτά;
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις, ο Τζο Μπάϊντεν ανέφερε το εξής: «Βρίσκω ενδιαφέρον το γεγονός ότι περίμεναν μέχρι μετά τις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ για να κάνουν αυτή την κρίση». Πώς συνδέονται οι ενδιάμεσες εκλογές με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την εξέλιξή του;
Είναι γνωστό ότι ο Πούτιν και ο προηγούμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο υπερ-συντηρητικός λαϊκιστής Τραμπ, έχουν στενούς δεσμούς. Τα ρωσικά τρολ στο διαδίκτυο, με καλυμμένο τρόπο διέδιδαν οργανωμένα fake news εναντίον της αντιπάλου του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές, Χίλαρυ Κλίντον των Δημοκρατικών. Ο Τραμπ, επί προεδρίας του, είχε στην πράξη δώσει «πράσινο φως» στον Πούτιν να κινείται ελεύθερα διεθνώς.
Είναι προφανές ότι ο Πούτιν θα προτιμούσε στις ενδιάμεσες εκλογές των ΗΠΑ, να νικήσουν οι Ρεπουμπλικάνοι και όχι οι Δημοκρατικοί του Προέδρου Μπάιντεν. Κάτι τέτοιο θα βοηθούσε τον Τραμπ σε μια νέα διεκδίκηση της προεδρίας σε δύο χρόνια. Θα αδυνάτιζε επίσης την θέση του προέδρου Μπάιντεν, ο οποίος έχει στηρίξει σθεναρά σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, αλλά και εμπράκτως με οικονομική και στρατιωτική βοήθεια την Ουκρανία, στον αγώνα της για αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητάς της.
Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ θα έπεφταν σε μια εσωτερική περιδίνηση. Η διεθνής παρουσία τους θα αδυνάτιζε. Αλλά και η σχέση τους με τους Ευρωπαίους συμμάχους τους, θα γινόταν δύσκολη, καθώς οι Ευρωπαίοι θα ανησυχούσαν από μια πιθανή επικράτηση του Τραμπ, με τον οποίον δεν είχαν καθόλου καλή συνεργασία, όταν ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ.
Όλα αυτά, βεβαίως, θα χαροποιούσαν τον Πούτιν, καθώς θα θεωρούσε ότι μπορεί να συνεχίσει ανενόχλητος τα επιθετικά και επεκτατικά του σχέδια στο εξωτερικό, αλλά και την ενίσχυση του αυταρχισμού, της καταπίεσης και της σκληρής καταστολής στο εσωτερικό.
Ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι αμέσως επόμενες εξελίξεις; Μπορεί κανείς να προβλέψει τα επόμενα βήματα του Πούτιν;
Ο Πούτιν βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Το αφήγημα του για την Ουκρανία δεν γίνεται πιστευτό. Η απόδειξη της στρατιωτικής ισχύος της Ρωσίας, όχι μόνο δεν είναι ορατή, αλλά αμφισβητείται πλέον εμπράκτως. Η απομόνωσή του ενισχύεται, καθώς παίρνουν αποστάσεις και χώρες που είναι πιο κοντά του (Κίνα) ή τηρούσαν ουδετερότητα (Ινδία). Οι οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, αξιωματούχων και ολιγαρχών, έχουν αρχίσει να αποδίδουν. Η επιστράτευση δημιούργησε μεγάλη δυσαρέσκεια και αντιδράσεις στον ρωσικό λαό.
Ο Πούτιν δέχεται επικρίσεις από δύο πλευρές. Τόσο από αυτούς που αμφισβητούν την σκοπιμότητα της ρωσικής εισβολής, όσο και από φωνές, ακόμα πιο σκληρές, εθνικιστικές και μιλιταριστικές.
Δεν μπορούν να υπάρξουν ασφαλείς εκτιμήσεις για το πώς θα αντιδράσει. Πρόκειται για ένα πολύ κλειστό σύστημα εξουσίας, μυστικοπαθές, χωρίς καμία διαφάνεια και λογοδοσία.
Μπορεί να γίνει ασφαλής πρόβλεψη ως προς το πότε θα τελειώσει ο πόλεμος; Τα μέχρι σήμερα γεγονότα τι υποδεικνύουν;
Ο πόλεμος θα διαρκέσει αρκετά, ίσως και πολύ ακόμα. Όσο συνεχίζεται η ρωσική εισβολή, τόσο θα διαρκεί και η ουκρανική άμυνα. Μπορεί να πει σήμερα ο Πούτιν, ότι επιτεύχθηκαν οι στόχοι του και σταματά; Εξαιρετικά αμφίβολο.
Τώρα γίνονται οι τελευταίες μεγάλες προσπάθειες κι επιχειρήσεις, και από τις δύο πλευρές, ώστε να πετύχουν ό,τι μπορούν πριν έρθει ο βαρύς χειμώνας. Κατά την περίοδο του σκληρού χειμώνα, θα υπάρξει αναγκαστικά μια ύφεση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, καθώς η καταπόνηση του προσωπικού θα είναι απαγορευτική, αλλά κι οι επιχειρησιακές δυνατότητες των τεθωρακισμένων πάνω στο χιόνι και στον πάγο μειώνονται κατά πολύ. Οι συγκρούσεις θα συνεχιστούν με βομβαρδισμούς κυρίως, που μπορούν να πραγματοποιούνται από μακρινές αποστάσεις.
Οι επιστρατευμένοι της ρωσικής πλευράς για να μπορούν να αξιοποιηθούν, χρειάζονται εκπαίδευση τουλάχιστον 4 μηνών. Επομένως όλα αυτά μας οδηγούν στην ερχόμενη άνοιξη, για να δούμε τη νέα φάση του πολέμου.
