«Οι ρωσικές αρχές δεν ήθελαν να αδράξουν αυτήν την ευκαιρία για έναν πιο εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ. Αυτό είναι λυπηρό και θα πρέπει να εξετάσουμε τις συνέπειες», δήλωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ, μετά την επιστροφή του στις Βρυξέλλες από τη Μόσχα.
Σε κείμενο που ανάρτησε στον προσωπικό του ιστότοπο, ο Ύπατος Εκπρόσωπος εξηγεί ότι ο σκοπός αυτής της επίσκεψης ήταν η άμεση καταδίκη της ΕΕ για τη σύλληψη Ναβάλνι και την καταστολή της αντιπολίτευσης και να αντιμετωπίσει αυτά τα γεγονότα μέσω της αρχής της διπλωματίας και να βοηθήσει στην προετοιμασία των προσεχών συζητήσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας.
«Μια επιθετική συνέντευξη Τύπου και η απέλαση τριών διπλωματών της ΕΕ κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου δείχνουν ότι οι ρωσικές αρχές δεν ήθελαν να αδράξουν αυτήν την ευκαιρία για έναν πιο εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ», είπε.
Παρόλο που δεν είναι εντελώς απροσδόκητο, σημείωσε, «αυτό είναι επίσης λυπηρό, τολμώ να πω, από μια ρωσική στρατηγική προοπτική».
«Ως ΕΕ, θα πρέπει να εξετάσουμε τις συνέπειες, να σκεφτούμε προσεκτικά την κατεύθυνση που θέλουμε να δώσουμε στις σχέσεις μας με τη Ρωσία και να προχωρήσουμε με ενιαίο τρόπο με αποφασιστικότητα», ανέφερε ο κ. Μπορέλ.
Ανέφερε επίσης ότι «μερικές φορές η συζήτηση με τον Ρώσο ομόλογό μου έφτασε σε υψηλά επίπεδα έντασης, καθώς ζήτησα την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση του Ναβάλνι, καθώς και μια πλήρη και αμερόληπτη έρευνα για την απόπειρα δολοφονίας του».
«Υπενθύμισα στον Υπουργό Λαβρόφ ότι οι υποχρεώσεις της Ρωσίας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απορρέουν από διεθνείς δεσμεύσεις που ανέλαβε ελεύθερα (δηλαδή την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης) και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να απορριφθεί ως παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις», επισήμανε ο κ. Μπορέλ, προσθέτοντας ότι επανέλαβε αυτά τα σημεία στη συνέντευξη Τύπου.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος σημείωσε ακόμα ότι «παρά τις τεράστιες προκλήσεις και τον περιορισμένο χώρο, η κοινωνία των πολιτών συνεχίζει να διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην προώθηση του σεβασμού της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ανέφερε επίσης ότι η ομάδα του είχε επαφές «με τον στενό κύκλο του Ναβάλνι για να δηλώσει την υποστήριξή μας». Δυστυχώς, πρόσθεσε, «δεν μπορούσα να τον συναντήσω καθώς βρισκόταν σε δίκη κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου. Εξέφρασα περαιτέρω την υποστήριξη της ΕΕ στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες αποτίοντας φόρο τιμής στον Μπόρις Νεμέσοφ, ηγέτη της αντιπολίτευσης, στη γέφυρα όπου δολοφονήθηκε πριν από έξι χρόνια».
«Στις συζητήσεις μου με τον υπουργό Λαβρόφ, εκτός από θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποκλίνουσες απόψεις, διερευνήσαμε επίσης ευρύτερες πτυχές των σχέσεών μας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας συνεργασίας για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων», ανέφερε.
Συνέχισε αναφέροντας ότι «συζητήσαμε επίσης συγκρούσεις στην άμεση γειτονιά μας, και επέμεινα στην ανάγκη προόδου προς την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας του Μινσκ και στον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας». Υποστήριξα επίσης, πρόσθεσε, «την ανάγκη να λάβουμε υπόψη το κάλεσμα του λαού της Λευκορωσίας - το οποίο ήταν έντονο και ξεκάθαρο εδώ και έξι μήνες - να επιλέξουν ελεύθερα τον Πρόεδρό τους».
Σύμφωνα με τον κ. Μπορέλ, «ο σεβασμός για την εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας, η κατάσταση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και οι κρίσεις της Συρίας και της Λιβύης ήταν επίσης μεταξύ των ζητημάτων που συζητήσαμε σε μια ανασκόπηση της προβληματικής γειτονιάς μας, όπου η Ρωσία και η Ευρωπαϊκή Ένωση διαφωνούν συχνά».
«Συζητώντας όλα αυτά, τόνισα εδώ ότι πρέπει να υπάρχει πλήρης σεβασμός των δεσμεύσεων του ΟΑΣΕ, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας», σημείωσε.
«Είχα προγραμματίσει αυτό το ταξίδι για να μεταφέρω τις θέσεις της ΕΕ και να τονίσω τις θεμελιώδεις ανησυχίες μας, αλλά και να δοκιμάσω εάν σε ορισμένους τομείς όπου συγκλίνουν τα συμφέροντά μας, μπορούμε να προσπαθήσουμε να συνεργαστούμε και να αρχίσουμε να χτίζουμε κάποια εμπιστοσύνη», ανέφερε.
Δυστυχώς, πρόσθεσε,«στο τέλος της συνάντησής μας μάθαμε, μέσω των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, την απέλαση τριών διπλωματών της ΕΕ για αβάσιμους ισχυρισμούς ότι δεν συμμορφώθηκαν με το καθεστώς τους ως ξένων διπλωμάτων συμμετέχοντας σε διαδηλώσεις. Ζήτησα από τον υπουργό Λαβρόφ να αντιστρέψει αυτήν την απόφαση, αλλά χωρίς αποτέλεσμα».
«Επέστρεψα στις Βρυξέλλες με βαθιές ανησυχίες για τις προοπτικές ανάπτυξης της ρωσικής κοινωνίας και των γεωστρατηγικών επιλογών της Ρωσίας. Η συνάντησή μου με τον Υπουργό Λαβρόφ και τα μηνύματα που έστειλαν οι ρωσικές αρχές κατά τη διάρκεια αυτής της επίσκεψης επιβεβαίωσαν ότι η Ευρώπη και η Ρωσία απέχουν. Φαίνεται ότι η Ρωσία αποσυνδέεται σταδιακά από την Ευρώπη και βλέπει τις δημοκρατικές αξίες ως υπαρξιακή απειλή», προειδοποίησε.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο «βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Οι στρατηγικές επιλογές που κάνουμε τώρα θα καθορίσουν τη διεθνή δυναμική της δύναμης τον 21ο αιώνα, και ιδίως εάν θα προχωρήσουμε προς πιο συνεργατικά ή πιο πολωμένα μοντέλα, βασισμένα σε κλειστές ή σε πιο ελεύθερες κοινωνίες».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ανέφερε, «μπορεί να επηρεάσει αυτές τις εξελίξεις, η οποία απαιτεί ένα σαφές όραμα και στόχους, συνοδευόμενη από έντονη διπλωματική δέσμευση, υποστηριζόμενη από τα πολλά μέσα εξωτερικής δράσης και προβολής επιρροής».
Ο κ. Μπορέλ πρόσθεσε επίσης ότι αυτά τα ζητήματα θα συζητθούν «με τους συναδέλφους Υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ. Όπως πάντα, εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν τα επόμενα βήματα, και ναι, αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κυρώσεις. Και έχουμε επίσης ένα άλλο εργαλείο από αυτή την άποψη, χάρη στο πρόσφατα εγκεκριμένο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
«Η φύση της πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε είναι σαφής. Το να κλειστούμε πίσω από τα τείχη και να καλούμε άλλους από την ασφάλεια αυτής της θέσης δεν θα φέρει μεγαλύτερη ασφάλεια στην ΕΕ. Και με αυτόν τον τρόπο δεν βλέπω τον ρόλο μου ως επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ», ανέφερε.
«Αν θέλουμε έναν ασφαλέστερο κόσμο για αύριο, πρέπει να ενεργήσουμε αποφασιστικά σήμερα και να είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε ορισμένους κινδύνους», κατέληξε.
