Ποιες χώρες και με ποιο τρόπο υποστηρίζουν την τρομοκρατική Χαμάς;

Τρίτη, 17/10/2023 - 10:27
ΧΑΜΑΣ

Μετά την τρομοκρατική επίθεση του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, οι χώρες και οι οργανισμοί που υποστηρίζουν την Παλαιστινιακή Ισλαμική τρομοκρατική οργάνωση βρίσκονται στο μικροσκόπιο. Η Αλγερία, το Ιράν, το Σουδάν και η Τυνησία ανοιχτά εξέφρασαν την υποστήριξη τους προς τη Χαμάς τις τελευταίες ημέρες. Η Χαμάς θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ισραήλ, ενώ έχει χτίσει ισχυρούς δεσμούς με μερικές περιφερειακές δυνάμεις από την ίδρυση της το 1987.

Είτε από την Ντόχα, είτε από την Τεχεράνη, είτε από την Άγκυρα, η υποστήριξη της Χαμάς έρχεται σε διάφορες μορφές. Οικονομική, στρατιωτική και ιδεολογική.

Κατάρ

543654365565653365

Το Κατάρ φαίνεται να αποτελεί τον ισχυρότερο χρηματοδότη της Χαμάς. Συγκεκριμένα η Ντόχα συνεισφέρει 30 εκατομμύρια το μήνα προς την Χαμάς, σύμφωνα με το Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Θεμάτων (IRIS). Οι πληρωμές αυτές δικαιολογούνται δήθεν για μισθούς δημοσίων υπαλλήλων στη Γάζα, οι οποίοι στην ουσία είναι μέλη της Χαμάς. Τα λεφτά από το Κατάρ αποτελούν δηλαδή απευθείας υποστήριξη προς την τρομοκρατική οργάνωση. Η χρηματοδότηση άρχισε πριν από πέντε χρόνια με πρόσχημα να την αποφυγή μιας «ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα». Αποκαλύφθηκε από την εφημερίδα Liberation το 2018. Η πρώτη πληρωμή ύψους 15 εκατομμυρίων δολαρίων, έφτασε σε τρεις μεγάλες βαλίτσες και μεταφέρθηκε στη Γάζα από το οδόφραγμα Erez στο βόρειο τμήμα του θύλακα. Τα μετρητά μετέφερε ο απεσταλμένος του Κατάρ Mohammed al-Emadi, γνωστός ως σκιώδης μεσολαβητής ανάμεσα στη Γάζα, την Ντόχα και το Ισραήλ. Οι πληρωμές αυτές έγιναν με την άτυπη έγκριση των Ισραηλινών.

Ωστόσο οι δεσμοί της Χαμάς και του Κατάρ δεν είναι μόνο οικονομικοί αλλά και πολιτικοί. Ο αρχηγός της Χαμάς Ismail Haniyeh τα τελευταία χρόνια συχνά επισκέπτεται την Ντόχα και τα γραφεία της οργάνωσης. Το Κατάρ συχνά διεκδικεί ρόλο μεσολαβητή και σε ζητήματα όπως η ανταλλαγή κρατουμένων, διατηρώντας τον εαυτό του ως ένα σημαντικό παίχτη στην διένεξη. Οι Καταρινοί απορρίπτουν ότι είναι χρηματοδότες της οργάνωσης και υποστηρίζουν πως η όποια βοήθεια δίνουν έχει ανθρωπιστικό χαρακτήρα.

Ιράν

546365343654653365465

Το Ιράν, ως μια από τις πιο ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις της Μέσης Ανατολής, επίσης διατηρεί στενούς δεσμούς με την Χαμάς. Το Ιράν υποστηρίζει τον εθνικό σκοπό των Παλαιστινίων, ενώ παράλληλα η Τεχεράνη μαζί με την Χαμάς σχηματίζουν το Παλαιστινιακό Ισλαμικό Κίνημα Τζιχάντ με τη συμμετοχή της Λιβανικής Χεζμπολάχ. Το ονομάζουν «Άξονας Αντίστασης» εναντίον του Ισραήλ. Ο άξονας αυτός αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής του Ιράν για τη Μέση Ανατολή. Το δεύτερο επίπεδο, που δεν είναι δημόσια παραδεκτό, είναι η οικονομική και επιχειρησιακή υποστήριξη μέσω των λεγόμενων Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, που αποτελούν το πιο επίλεκτο σώμα του στρατού του. Ο αρχηγός της Χαμάς αποκάλυψε σε συνέντευξη του το 2022 στο Al Jazeera πως το Ιράν πλήρωσε συνολικά 70 εκατομμύρια δολάρια στην οργάνωση. Η Τεχεράνη δίνει συνολικά 100 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο σε όλες τις παλαιστινιακές ένοπλες οργανώσεις σύμφωνα με έκθεση του State Department το 2020. Το Ιράν δίνει τεχνολογία στους τρομοκράτες της Χαμάς όπως για παράδειγμα για την παραγωγή drones ή τη μετατροπή πολιτικών drones σε στρατιωτικά. Ωστόσο υπάρχουν πληροφορίες για μεταφορά οπλισμού και πυρομαχικών μέσω μιας διόδου στην χερσόνησο του Σινά στην Αίγυπτο. Η φύση των δεσμών της Χαμάς και του Ιράν, οδήγησε αρκετούς να προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι βρίσκεται πίσω από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου. Μάλιστα η Wall Street Journal υποστηρίζει πως η Τεχεράνη βοήθησε τη Χαμάς να σχεδιάσει την επίθεση με το ιρανικό καθεστώς να αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή.

Τουρκία

6574765765767644765

Η Τουρκία παρέχει ρητορική υποστήριξη στην Χαμάς και υποστηρίζει διαχρονικά τον Παλαιστινιακό σκοπό. Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε τον Ιούλιο την στήριξη του υπέρ της ίδρυσης ενός ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους με την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως Πρωτεύουσα όπως προβλέπεται στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Σε σύγκριση με το Κατάρ και το Ιράν, η υποστήριξη της Τουρκίας έχει κυρίως πολιτικό χαρακτήρα παρά οικονομικό ή στρατιωτικό. Επιπλέον η τουρκική κυβέρνηση δεν διατηρεί απλώς σχέσεις με τη Χαμάς, αλλά και με την Παλαιστινιακή Αρχή με τον Ερντογάν να καλωσορίζει και τους δύο ηγέτες στην Άγκυρα τον περασμένο Ιούλιο. Η ύπαρξη γραφείων της Χαμάς αποτελεί ζήτημα που εξοργίζει τους Ισραηλινούς και που κρατά σε απόσταση Άγκυρα και Τελ Αβίβ. Μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, η Άγκυρα προσπάθησε να ασκήσει τον ρόλο του μεσολαβητή. Ο Ερντογάν κάλεσε πρώτα το Ισραήλ να υποστηρίξει την ειρήνη και μετά καταδίκασε τις «ντροπιαστικές μεθόδους» που ακολουθεί η κυβέρνηση του Ισραήλ όταν άρχισαν οι επιθέσεις στη Γάζα.

Αίγυπτος

Οι δεσμοί της Αιγύπτου με την Χαμάς είναι ιστορικοί καθώς το παλαιστινιακό κίνημα αποτελεί βραχίονα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Μιας ισλαμικής οργάνωσης που ιδρύθηκε στην Αίγυπτο το 1928. Οι δεσμοί αυτοί αποδυναμώθηκαν το 2013, όταν την εξουσία της Αιγύπτου ανέλαβε ο στρατηγός Αμντέλ Φατάχ Αλ Σίσι μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα εναντίον του εκλεγεγμένου Μοχάμεντ Μόρσι της Μουσουλμανικής αδελφότητας. Στο πρόσφατο παρελθόν η Χαμάς αξιοποίηση τα τούνελ που προσπερνούν τα αιγυπτιακά σύνορα με τη Γάζα, εισάγοντας παράνομα οπλισμό και άλλα αναγκαία για τους σκοπούς της προϊόντα. Οι Αιγυπτιακές αρχές αργότερα έκλεισαν τα περισσότερα από τα τούνελ. Από το 2018 και έπειτα, το Κάιρο επέτρεψε τη μεταφορά κάποιων αγαθών προς τη Γάζα, με την Χαμάς να εισπράττει φόρους γι’ αυτά πέριξ των 12 εκατομμυρίων δολαρίων τον μήνα, σύμφωνα με το Council on Foreign Relations. Η Αίγυπτος ανέλαβε ρόλο μεσολαβητή μετά τις πρόσφατες επιθέσεις.

Χεζμπολάχ

Η τρομοκρατική οργάνωση με έδρα τον Λίβανο, δεν σκοπεύει να μεσολαβήσει ανάμεσα στο Ισραήλ και την Χαμάς εξαιτίας των γεγονότων στο τέμενος Al-Aqsa. Η σιιτική ισλαμική οργάνωση μάλιστα, δηλώνει έτοιμη να παρέμβει εναντίον του Ισραήλ. Χαμάς και Χεζμπολάχ διατηρούν δεσμούς από τη δεκαετία του ’90 όταν οι ηγέτες της Χαμάς απελάθηκαν στον νότιο Λίβανο όπου εδρεύει η Χεζμπολάχ. Έκτοτε οι δύο οργανώσεις διατηρούν στενούς δεσμούς οι οποίοι εμφανίστηκαν και στο πεδίο του εμφύλιου πολέμου στη Συρία. Τους τελευταίους μήνες οι ηγεσίες τους φέρονται να συναντήθηκαν σε διαφορετικές περιπτώσεις στη Βηρυτό στην παρουσία μάλιστα και ανθρώπων του Ιράν.