Στη σημαντικότητα της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου για τις ΗΠΑ και την ανάγκη να στενότερης συνεργασίας μεταξύ Ουάσιγκτον και Λευκωσίας αναφέρθηκε ο Αμερικανός Υφυπουργός Εξωτερικών Φράνσις Φάνον στη διάρκεια συζήτησης που διοργάνωσε ο Economist στη Νέα Υόρκη. Στη συζήτηση συμμετείχε και ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης ο οποίος με τη σειρά του αναφέρθηκε εκτενώς στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο Γιώργος Λακκοτρύπης εστίασε ιδιαίτερα στην προοπτική της Ανατολικής Μεσογείου να καταστεί μια εναλλακτική πηγή εφοδιασμού και διαδρομής φυσικού αερίου προς την ΕΕ και άλλες διεθνείς αγορές, λέγοντας πως η Κύπρος ηγείται των προσπαθειών για τον αγωγό EastMed ο οποίος όπως ανέφερε θα εμπλέκει συνδυασμό εξαγωγικών επιλογών, όπως υγροποιημένο φυσικό αέριο και μεταφορά με αγωγούς.
Ο Φράνσις Φάνον εξέφρασε την άποψη ότι η ενέργεια μπορεί να αποτελέσει καταλύτη σε συγκρούσεις. Κι έφερε ως παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί ως αποτέλεσμα του ενεργειακού πραγματισμού στην ανάπτυξη, εξαγωγή και εμπόριο πηγών ενέργειας, τις εξαγωγές από το Ισραήλ στην Ιορδανία και την Αίγυπτο. Κάτι που λίγα χρόνια πριν θεωρείτο αδιανόητο.
Ο κ. Φάνον αναφέρθηκε στις τακτικές του επισκέψεις σε Αθήνα, Λευκωσία, Ιεροσόλυμα και Κάιρο και την παρουσία του στην συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο με τους τρεις ηγέτες στα Ιεροσόλυμα. Αναφερόμενος στις νέες ενεργειακές ανακαλύψεις είπε ότι πλέον η περιοχή μπορεί να καταστεί πάροχος ενεργειακής ασφάλειας προς την Ευρώπη, ενώ για τους διαδρόμους μεταφοράς σημείωσε ότι η ίδια η αγορά θα αποφασίσει ποιος είναι προτιμότερος. Αναφέρθηκε και στο Φόρουμ του Καΐρου, σημειώνοντας την παρουσία ακόμη και της Παλαιστινιακής Αρχής.
Οι τουρκικές απειλές
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση με αφορμή τις νέες τουρκικές απειλές για διεξαγωγή ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Φάνον επανέλαβε την μακροχρόνια αμερικανική θέση, ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κύπρου να αναπτύξει τους πόρους της εντός της ΑΟΖ της, κι ότι οι πόροι θα διανεμηθούν ακριβοδίκαια μεταξύ στο πλαίσιο της συνολικής διευθέτησης. Ενώ είπε πως οι ΗΠΑ βλέπουν τα ενεργειακά ως καταλύτη για διάλογο.
Δηλώσεις Υπουργού Ενέργειας
Σε δηλώσεις του μετά το τέλος του συνεδρίου, ο κ. Λακκοτρύπης δήλωσε ικανοποιημένος από τον προβληματισμό που αναπτύχθηκε από τους διάφορους ομιλητές, ενώ του ζητήσαμε να σχολιάσει το γεγονός ότι φάνηκε να υπάρχει κάποια ομοφωνία για τους διαδρόμους και τους τρόπους που θα ακολουθηθούν σε πρώτη φάση, για την αξιοποίηση των πρώτων κοιτασμάτων που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή.
«Ειδικά μετά και την μεγάλη ανακάλυψη της ΕΧΧΟΝ στην κυπριακή ΑΟΖ, πριν μερικές εβδομάδες, αρχίζουν να γίνονται έντονες συζητήσεις για τους διάφορους τρόπους και ποιες διαδρομές θα ακολουθηθούν. Εξάλλου αυτός είναι κι ένας από τους λόγους που δημιουργήθηκε και το EastMed Gas Forum αφορά 7 χώρες της περιοχής και το υποστηρίζουν έντονα οι ΗΠΑ – όπως είναι και ο κ. Φάνον – αλλά και η Ε.Ε.. Για να είναι μία πλατφόρμα αυτού του διαλόγου γύρω από το πώς αξιοποιούμε τις υποδομές – υφιστάμενες και καινούργιες – για να μπορέσει το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου να ανταγωνιστεί επάξια τις διεθνείς αγορές», δήλωσε ο κ. Λακκοτρύπης.
Σε ερώτηση για το πότε η Κύπρος θα είναι περισσότερο σίγουρη, ο Υπουργός Ενέργειας ανέφερε:
«Το βέβαιο είναι - ειδικά για τους πόρους του ‘Αφροδίτη’ – ότι ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος εκμετάλλευσής του είναι διαμέσου ενός αγωγού προς την Αίγυπτο κι απ’ εκεί υγροποίηση για να μεταφερθεί στις ευρωπαϊκές αγορές. Εξ άλλου η ανακάλυψη του ‘Αφροδίτη’ είναι και σε διαφορετικό βαθμό ωριμότητας από τις υπόλοιπες, όπως του ‘Καλυψώ’ και του ‘Γλαύκος’. Οι συζητήσεις για τις υπόλοιπες έχουν αρχίσει και μεταξύ της κυβέρνησης και των εταιρειών, αλλά και των εταιρειών μεταξύ τους, για να βρεθούν οι πλέον τεχνοοικονομικοί τρόποι εκμετάλλευσης των φυσικών μας πόρων», πρόσθεσε.
