Αποστολή Βρυξέλλες, Ελίνα Σταματίου

Η συνεδρία της Επιτροπής LIBE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες την περασμένη Τρίτη, 24 Ιουνίου, σηματοδότησε ίσως την αρχή μιας νέας εποχής για το θέμα των αγνοουμένων του 1974. Με πρωτοβουλία του Ευρωβουλευτή του ΕΛΚ Λουκά Φουρλά και του Γάλλου Ευρωβουλευτή, εισηγητή του θέματος, Φρανσουά Μπελαμί, το θέμα των αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής τέθηκε επί τάπητος στην Επιτροπή, αλλά αυτή τη φορά όχι ως ένα ιστορικό γεγονός, αλλά ως μια πραγματικότητα ανθρώπων που το βίωσαν.

Η γυναίκα σύμβολο της κυπριακής τραγωδίας, Χαρίτα Μπάντολες και ο Τ/κ Ερμπάι Ακανσόι κάθισαν δίπλα δίπλα στην έδρα του Προεδρείου της Επιτροπής LIBE, κοίταξαν τους Ευρωβουλευτές στα μάτια και ξεδίπλωσαν τον πόνο, τη φρίκη και τον εφιάλτη του χαμού των δικών τους ανθρώπων, που για δεκαετίες παρέμεναν αγνοούμενοι.

Αυτό που έκαναν την περασμένη Τρίτη στις Βρυξέλλες η Χαρίτα Μάντολες και ο Ερμπάι Ακανσόι, «δεν το έχουν πετύχει διπλωμάτες εδώ και χρόνια», ήταν η δήλωση του Ευρωβουλευτή Λουκά Φουρλά σε συνέντευξή του από κοινού με την κ. Μάντολες στο AlphaNews.Live, αμέσως μετά το πέρας της ιστορικής συνεδρίας.

Στο πλαίσιο της συνέντευξής, ο κ. Φουρλάς διευκρίνισε πως «ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που οι συγγενείς, Ε/κ και Τ/κ, ένωσαν τη φωνή τους ενώπιον των Ευρωβουλευτών, ενώπιον των πολιτικών παρατάξεων και ξεδίπλωσαν τις δικές τους μαρτυρίες ενώνοντας τον πόνο τους, κάτι που δεν άφησε κανένα ασυγκίνητο».

Πέραν όμως του γεγονότος ότι οι πολιτικοί της Ευρώπης είδαν στα πρόσωπα της Χαρίτας Μάντολες και του Ερμπάι Ακανσόι, την πραγματική εικόνα της τραγωδίας των αγνοουμένων του 1974, οι εισηγητές του θέματος κ.κ. Φουρλάς και Μπελαμί, ανακοίνωσαν την έναρξη ενός νέου αγώνα πιέσεων προς την Άγκυρα, ούτως ώστε να πεισθεί να ανοίξει τα αρχεία της, να δώσει πρόσβαση στις ούτω καλούμενες στρατιωτικές ζώνες και να μπορέσει να βρεθεί και ο τελευταίος αγνοούμενος.

Εμφανώς συγκινημένος απ’ όσα άκουσε από τα χείλη των Μάντολες και Ακανσόι, ο Γάλλος Ευρωβουλευτής Φρανσουά Μπελαμί, στη διάσκεψη τύπου που ακολούθησε τη συνεδρία της Επιτροπής, αποκάλυψε πως το επόμενο βήμα για τον ίδιο είναι να επισκεφθεί την Κύπρο τις επόμενες εβδομάδες, για να συναντηθεί με συγγενείς και τις κυπριακές αρχές και Βουλευτές, ενώ στη συνέχεια θα ηγηθεί μιας επίσημης αποστολής της Επιτροπής LIBE στο νησί.

Οι στόχοι πλέον που έχουν τεθεί τόσο από τον ίδιο όσο και από τον Λουκά Φουρλά, βάζοντας στους ώμους τους βαριά ευθύνη, είναι η ευαισθητοποίηση όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ  πάνω στο θέμα αυτό, το οποίο όπως τόνισε ο κ. Μπελαμί πλέον θα πρέπει να αποτελέσει προϋπόθεση και να τεθεί ως κορυφαίο θέμα στην ατζέντα της ΕΕ.

«Ήταν δολοφονία εν ψυχρώ… Οι κραυγές είναι ακόμα μέσα στα αυτιά μου»

Η κ. Μάντολες, εκπροσωπώντας  της Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αδήλωτων Αιχμάλωτων και Αγνοουμένων, μοιράστηκε στην Επιτροπή τη δική της τραγική ιστορία. Η ίδια έχασε τον σύζυγό της, τον πατέρα της, δυο γαμπρούς, έναν ξάδελφο, και τον θείο της.

Αναφερόμενη στα γεγονότα της 20ης Ιουλίου 1974, είπε ότι το σπίτι της ήταν στο Πέντε Μίλι στην Κερύνεια, στο σημείο που έκαναν απόβαση οι Τούρκοι, και ότι η ίδια με τον σύζυγό της και τα δύο παιδιά τους δύο και ενός έτους, έτρεξαν για προστασία σε χωράφια με λεμονόδεντρα, όπου υπήρχαν και άλλοι, και ότι, για να προστατευτούν από τα Tουρκικά πυρά κρύφτηκαν σε έναν σταύλο, όπου την επόμενη ημέρα τους βρήκαν οι Τούρκοι και τους πήραν ως αιχμάλωτους. «Μας χτυπούσαν, ήμασταν 48 άτομα, άντρες, γυναίκες και παιδιά και οι Τούρκοι στρατιώτες τους είπαν ότι αξιωματικός τους ζήτησε να εκτελεστούν όλοι.

«Πυροβόλησαν και σκότωσαν κόσμο εκεί»,  και τον άντρα της, ο οποίος κρατούσε τον γιό τους που είχε πληγωθεί ενώ ακόμη δύο κοριτσάκια είδε που ήταν πληγωμένα. Η Χαρίτα Μάντολες αναφέρθηκε και σε βιασμούς γυναικών. «Οι κραυγές, οι φωνές είναι μέσα στα αυτιά μου δεν μπορώ να τις ξεχάσω…. 12 άνθρωποι, ανάμεσά τους έξι δικοί μου δολοφονήθηκαν… Ήταν δολοφονία εν ψυχρώ, ήμασταν αιχμάλωτοι πολέμου,» πρόσθεσε.

Η γυναίκα σύμβολο της κυπριακής τραγωδίας απλά και ταπεινά το μόνο που ζήτησε από τους Ευρωβουλευτές, ήταν βοήθεια για να μάθουν οι συγγενείς των αγνοουμένων που βρίσκονται οι δικοί τους, «να μας δείξει η Τουρκία που είναι οι τάφοι τους», ζητώντας την ίδια ώρα, να μην επιτραπεί να μην μπει η Τουρκία στην ΕΕ «αν δεν πει που είναι αυτοί οι άνθρωποι».

Ερμπάι Ακανσόι: «Οι δράστες αυτών των φρικαλεοτήτων εξακολουθούν να ζουν ανάμεσά μας»

Υπό την ιδιότητά του ως εκπρόσωπος της δικοινοτικής ομάδας συγγενών αγνοουμένων και θυμάτων πολέμου, «Μαζί Μπορούμε», ο Ερμπάι Ακανσόι είπε στην Επιτροπή ότι και ο ίδιος είναι δεύτερης γενιάς συγγενής αγνοουμένων, και ότι κατάγεται από το χωριό Μάραθα της περιοχής Αμμοχώστου, στο οποίο σφαγιάστηκαν, μαζί με κατοίκους των χωριών Αλόα και Σανταλάρη, 126 άτομα από συνολικό πληθυσμό περίπου 200 κατοίκων. Ο κ. Ακανσόι είπε ότι, γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι, «σφαγιάστηκαν από τους λεγόμενους εθνικιστές» γειτονικού χωριού.

Είπε ότι ο πατέρας του ήταν 18 ετών τότε και ήταν αιχμάλωτος πολέμου για 86 ημέρες και ότι όταν απελευθερώθηκε και επέστρεψε στην οικογένειά του έμαθε ότι η μητέρα του (36 ετών), οι αδελφοί του 12 και 11 ετών, οι αδελφές του 15 και 6 ετών, «όλοι βασανίστηκαν και σκοτώθηκαν», ενώ έχασε συνολικά 36 μέλη της ευρύτερης οικογένειάς του. Σύμφωνα με τον κ. Ακανσόι τα σώματά τους κάηκαν και θάφτηκαν σε ομαδικό τάφο. «Οι δράστες αυτών των φρικαλεοτήτων εξακολουθούν να ζουν ανάμεσά μας», είπε.

Αναφερόμενος στους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους που έχασαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και τις οικογένειές τους, ο κ. Ακανσόι σημείωσε ότι σήμερα καταλαβαίνουμε καλύτερα πόσο επικίνδυνος μπορεί να είναι ο καταστροφικός εθνικισμός, το αίσθημα ανωτερότητας και η απανθρωποποίηση του άλλου, ενώ τόνισε πως χρειάζεται «επανορθωτική δικαιοσύνη» και αναγνώριση του πόνου του άλλου. Σε αυτή τη διαδικασία, οι συγγενείς των αγνοουμένων πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο, είπε.

«Όσα χρόνια κι αν περάσουν οι πληγές δεν κλείνουν»

Στην δική του παρέμβαση, εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, o Λουκάς Φουρλάς, είπε ότι όσα χρόνια και αν περάσουν οι πληγές δεν κλείνουν και ότι σκοπός της συζήτησης ήταν «να δώσουμε ευκαιρία στην αλήθεια να βγει προς τα έξω». Είπε ότι ως εισηγητής αυτής της συζήτησης θα στηρίξει το έργο του κ. Μπελαμί.

Τόσο οι Ε/Κ όσο και οι Τ/Κ σημείωσε ο κ. Φουρλάς, ζητούν να μάθουν  τις συνέβη στους συγγενείς τους, ζητώντας να ασκηθεί πίεση προς τον τουρκικό στρατό να ανοίξει τα αρχεία του.

Η συμφιλίωση και η οικοδόμηση ειρήνης στις προτεραιότητες της μονάδας Υποστήριξης του Κυπριακού Διακανονισμού

Η Τζούλια Μπερτετζόλο, επικεφαλής της Μονάδας Υποστήριξης του Κυπριακού Διακανονισμού, σε δική της παρέμβαση διαδικτυακά από την Κύπρο, είπε ότι οι μαρτυρίες αυτές είναι μια υπενθύμιση του πόσο μπορεί να βλάψει η έλλειψη διαλόγου, η έλλειψη κατανόησης και το μίσος, αλλά και μία υπενθύμιση της σημασίας των προσπαθειών για την ειρήνη και τη συμφιλίωση. Σημείωσε ότι ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή αυτό κάνουν, με το Πρόγραμμα βοήθειας της ΕΕ για την τουρκοκυπριακή κοινότητα, αφού ένας στόχος αυτού του προγράμματος, είπε, είναι η προώθηση της συμφιλίωσης και της οικοδόμησης της ειρήνης.

Η κ. Μπερτετζόλο είπε ακόμη ότι η οικονομική υποστήριξη προς τη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους (ΔΕΑ) είναι «ένα εμβληματικό πρόγραμμα» και ότι η ΕΕ από το 2006, έχει δώσει 41 εκατομμύρια ευρώ σε αυτό το έργο, «που έχει ως στόχο να κλείσει ένα οδυνηρό κεφάλαιο της Κύπρου».

Παρεμβάσεις Ευρωβουλευτών

Παρόντες στη συνεδρία της LIBE ήταν όλοι οι Ευρωβουλευτές πλην του Φειδία Παναγιώτου.

Σε παρέμβασή του ο Ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών, Κώστας Μαυρίδης είπε ότι οι αγνοούμενοι της Κύπρου, «είναι αγνοούμενοι όλων μας», επισημαίνοντας  ότι ο χρόνος περνά και συγγενείς αγνοουμένων πεθαίνουν χωρίς να μάθουν την αλήθεια.

Σημείωσε ότι η Τουρκία έχει καταδικαστεί από δικαστήρια της ΕΕ, και πως μεταξύ άλλων εγκλημάτων της, είναι και η σκόπιμη μετακίνηση των οστών, αλλά και η άρνηση πρόσβασης σε αρχεία και σε στρατιωτικές ζώνες.

Στη δική του παρέμβαση, ο Ευρωβουλευτής Γεάδης Γεάδη, ο οποίος είναι μέλος της Επιτροπής ως αναπληρωτής, είπε εκ μέρους της Ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών ότι «όπως είπε η κ. Μάντολες να μην μπει η Τουρκία στην Ευρώπη αν δεν μας πει που βρίσκονται οι αγνοούμενοι, αν δεν τερματίσει την κατοχή, αν δεν ελευθερώσει την Κύπρο». Είπε ακόμη ότι απαιτούν δικαιοσύνη και λογοδοσία για τις οικογένειες των αγνοουμένων και ότι δεν μπορεί να επιτρέπεται στην Τουρκία «να συγκαλύπτει το έγκλημα, τους μαζικούς τάφους, να αρνιέται να δώσει πληροφορίες» στη ΔΕΑ και να μετακινεί οστά.  

Ο κ. Γεάδης είπε ακόμη ότι δεν θα πρέπει να επιτρέπεται η «εξίσωση των μεμονωμένων εγκλημάτων με όσα διέπραξε οργανωμένα η Τουρκία».

Ο Ευρωβουλευτής Γιώργος Γεώργιου, εκ μέρους της ομάδας της Αριστεράς, στην παρέμβασή του αναφέρθηκε στον κοινό πόνο των οικογενειών και από τις δύο κοινότητες που αναζητούν την τύχη των δικών τους.

«Οι αγνοούμενοι, οι βιασθείσες γυναίκες, είτε είναι Τουρκοκύπριοι είτε είναι Ελληνοκύπριοι, ο πόνος είναι κοινός», είπε ο κ. Γεωργίου.

Σημειώνοντας ότι ο ίδιος κατάγεται από την Άσσια και ότι έχει τρεις συγγενείς αγνοούμενους, είπε ότι είδε και βίωσε πολλά στις 15 ημέρες που έζησε ως αιχμάλωτος στο χωριό του. «Καταλαβαίνω ότι τον ίδιο πόνο νιώθουν και οι κάτοικοι της Αλόας και του Σανταλάρη και της Μάραθας και άλλων περιοχών». Σαφώς, ανέφερε, η Τουρκία οργανωμένα έκανε αυτά που έκανε, «αλλά δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι φασιστικά κατάλοιπα την εποχή εκείνη, μεταξύ 15 και 20 Ιουλίου και βίασαν, και σκότωσαν Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας».

Τα οστά των ανθρώπων μας πρέπει να δοθούν στις οικογένειές τους να θάφτουν όπως τους αρμόζει, σημείωσε ο κ. Γεωργίου προσθέτοντας  ότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει «ως το προζύμι για την ανάγκη να επανενωθεί ο τόπος και ο λαός μας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Συγκίνησε το Ευρωκοινοβούλιο η Χαρίτα Μάντολες | AlphaNews