Οι συνθήκες για την ίδρυση και επιβίωση μιας ομοσπονδιακής εταιρικής σχέσης στην Κύπρο δεν είναι κατάλληλες και δεν είναι δυνατό να διατηρηθεί μια λύση που θα επιβληθεί με πίεση ή εξαναγκασμό υπό αυτές τις συνθήκες, αναφέρει σε γραπτή του δήλωση ο ειδικός εκπρόσωπος του Τ/κ ηγέτη, Εργκιούν Ολγκούν.
Όπως μεταδίδεται στα κατεχόμενα, ο κ. Ολγκούν υπενθυμίζει τη δήλωση του Ερσίν Τατάρ πως μόλις δημιουργηθεί το κοινό έδαφος με την επιβεβαίωση της κυρίαρχης ισότητας και του ίσου διεθνούς καθεστώτος της τουρκοκυπριακής πλευράς, θα δημιουργηθεί η κοινή βάση και μπορούν να ξεκινήσουν επίσημες διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία μιας νέας σχέσης συνεργασίας μεταξύ «των δύο υφιστάμενων κρατών στην Κύπρο». Προσθέτει δε ότι είναι έτοιμοι για την εμβάθυνση και την διεύρυνση των σχέσεων πάνω στην βάση της «ίσης κυριαρχικής ισότητας και του ίσου διεθνούς καθεστώτος».
Ο Εργκιούν Ολγκούν, σχολιάζοντας – όπως αναφέρεται – τις δηλώσεις της ε/κ ηγεσίας για συνέχιση των διαπραγματεύσεων από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά, είπε πως χρειάζεται να μοιραστεί με την κοινή γνώμη μια «διευρυμένη αξιολόγηση» επί του θέματος.
«Ο Ronald L. Watts που καθόρισε την αρχή για τον φεντεραλισμό, όρισε την ομοσπονδία ως μια πολιτική δομή που συνδυάζει στοιχεία συγκυβέρνησης τουλάχιστον δύο ισότιμων πολιτικών μονάδων/κυβερνήσεων από τη μια πλευρά και στοιχεία περιφερειακής αυτοδιοίκησης για τις κυβερνήσεις των συνιστωσών πολιτειών από την άλλη», αναφέρει στην μακροσκελή δήλωσή του ο κ. Ολγκούν.
Ενώ οι μονοεθνικές ομοσπονδίες στοχεύουν στην εθνική ομοιογένεια και αποκέντρωση (όπως οι ΗΠΑ), οι πολυεθνικές ομοσπονδίες στοχεύουν να ενώσουν λαούς που διαφέρουν σημαντικά ως προς την καταγωγή, τη γλώσσα και τον πολιτισμό (όπως το Βέλγιο και ο Καναδάς) μαζί με τα πλεονεκτήματα μιας κοινής πολιτικής ενότητας, προσθέτει. Στις ομοσπονδίες ενός έθνους, η πηγή της κυριαρχίας και της εξουσίας είναι το κέντρο και το κέντρο εκχωρεί εξουσίες στις πολιτείες (devolution), συνεχίζει.
Στις πολυεθνικές ομοσπονδίες, από την άλλη πλευρά, αναφέρει, η πηγή της κυριαρχίας και της εξουσίας είναι τα ιδρυτικά κράτη/πολιτείες και εξουσιοδοτούν τη σύσταση του εταιρικού κράτους (κέντρου). Στις πολυεθνικές ομοσπονδίες, οι συνιστώσες πολιτείες έχουν ίσα δικαιώματα, καθεστώς και ευκαιρίες σε όλες τις πτυχές, προσθέτει.
Ως κυρίαρχα ισότιμα μέρη στην ίδρυση πολυεθνικών ομοσπονδιών, οι ιδρυτές καθορίζουν στη συμφωνία που υπογράφουν ποιες εξουσίες θα είναι στα ομοσπονδιακά όργανα εταιρικής σχέσης και ποιες εξουσίες θα διατηρηθούν στις συνιστώσες πολιτείες, συνεχίζει ο κ. Ολγκούν.
Υπό αυτή την έννοια, αναφέρει, τα ομοσπονδιακά όργανα εταιρικής σχέσης είναι κυρίαρχα στις εξουσίες που τους μεταβιβάζονται κατά την συμφωνία, ενώ κυρίαρχες είναι και οι εξουσίες που μεταβιβάζονται στις συνιστώσες πολιτείες. «Από αυτή την άποψη, η κυριαρχία μοιράζεται μεταξύ των ιδρυτικών κρατών/πολιτειών και της ομοσπονδιακής εταιρικής σχέσης, ιδίως στις πολυεθνικές ομοσπονδίες. Η κλασική κατανόηση της κυριαρχίας, η οποία βασίζεται στο γεγονός ότι είναι απόλυτη, αδιαίρετη και απεριόριστη, είναι ασυμβίβαστη με τις αρχές της πολυεθνικής ομοσπονδιακής εταιρικής σχέσης και της σύγχρονης δημοκρατίας».
Ως απαίτηση της ισότητας, στις πολυεθνικές ομοσπονδίες οι αποφάσεις λαμβάνονται με συναίνεση στα κοινά εταιρικά όργανα και επιφυλάσσεται επίσης το δικαίωμα των ιδρυτικών κρατών να σχηματίσουν εταιρικές σχέσεις, καθώς και το δικαίωμα να αποχωρήσουν από την ομοσπονδιακή εταιρική σχέση, υποστηρίζει. Λέγοντας ότι υπάρχουν και πολλές επιστημονικές μελέτες γιατί οι ομοσπονδιακές συνεργασίες πετυχαίνουν ή αποτυγχάνουν.
Ο ειδικός εκπρόσωπος του Ερσίν Τατάρ επαναλαμβάνει ότι οι προσπαθείς για ομοσπονδιακή λύση τέλειωσαν στο Κραν Μοντανά υποστηρίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν να ιδρυθεί και να είναι βιώσιμη μια εταιρική ομοσπονδία των Τ/κ με τους Ε/κ, οι οποίοι μαζί με την Ελλάδα βλέπουν την Κύπρο ως ελληνικό νησί.
Ο Εργκιούν Ολγκούν αναφέρεται σε επιστολή του τέως ΠτΔ, Νίκου Αναστασιάδη προς τον Ερσίν Τατάρ στις 19 Μαΐου 2022, όπου γράφει πως η βάση της λύσης που θα επιτευχθεί πρέπει να είναι μετεξέλιξη της ΚΔ σε ομοσπονδιακό κράτος με τρόπο που θα αμβλύνει τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων και θα διασφαλίζει τα δικαιώματά τους. Οι πολυεθνικές ομοσπονδιακές συνεργασίες βασίζονται στην ίση νομιμότητα όλων των ιδρυτών, όχι μόνο ενός από τους ιδρυτές τους, προσθέτει ο κ. Ολγκούν υποστηρίζοντας ότι οι Ε/κ απορρίπτουν τα ίσα δικαιώματα και το ίσο καθεστώς των Τ/κ.
«Η επιμονή τους σε έναν πλειοψηφικό μηχανισμό λήψης αποφάσεων στην κεντρική κυβέρνηση, δηλαδή η απόρριψη της συναινετικής λήψης αποφάσεων και η άρνησή τους για μια εκ περιτροπής προεδρία, δείχνει πόσο μακριά απέχουν από μια πραγματική πολυεθνική ομοσπονδιακή εταιρική σχέση» λέει. Υποστηρίζει επίσης ότι η επιμονή της ελληνοκυπριακής πλευράς στην κατάργηση του ζωτικής σημασίας για την τουρκοκυπριακή πλευρά, Συστήματος Εγγυήσεων του 1960, είναι άλλη μια αντανάκλαση της «ηγεμονικής» τους νοοτροπίας.
Ο κ. Ολγκούν επαναλαμβάνει την πρόταση που κατέθεσε ο Τ/κ ηγέτης τον Απρίλιο του 2021 στην Γενεύη για την επανέναρξη των συνομιλιών.
Ταχσίν Ερτουγρούλογλου
Εξάλλου, με αφορμή την β’ φάση της τουρκικής εισβολής το 1974, ο «υπεξ» Ταχσίν Ερτουγρούλογλου σε γραπτή του δήλωση αναφέρει ότι θα συνεχίσουν την αποφασιστική τους στάση για την αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας και του ίσου διεθνούς καθεστώτος με την οποία θα μπορούσε να εξευρεθεί μια λύση στην Κύπρο.
