Άρθρο του Χρ. Χριστοδούλου-Βόλου Αναπληρωτή Καθηγητή Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών του Πανεπιστήμιου Νεάπολις Πάφος

Σε μια κίνηση που θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικά και γεωπολιτικά κύματα σοκ σε όλο τον κόσμο, η Τεχεράνη φέρεται να εξετάζει σοβαρά το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, του πιο κρίσιμου σημείου στον κόσμο για τη μεταφορά πετρελαίου. Αυτή η αποκάλυψη, που επικαλείται η ιρανική πλατφόρμα ειδήσεων IRINN (13/6/25), αποδίδει τη δήλωση στον Ismail Koshari, μέλος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας του Ιράν, σηματοδοτώντας μια πιθανή κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ Ιράν και Δύσης.

Τα Στενά του Ορμούζ, μια θαλασσιά οδός που βρίσκεται μεταξύ του Ιράν και του Ομάν, χρησιμεύουν ως πέρασμα για σχεδόν το ένα πέμπτο της συνολικής παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου. Κάθε μέρα, περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου διέρχονται από αυτό το κανάλι, καθιστώντας το απαραίτητο όχι μόνο για τις χώρες του Κόλπου όπως είναι η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και για τις παγκόσμιες αγορές ενέργειας. Οποιαδήποτε διαταραχή σε αυτή τη ζωτική αρτηρία θα είχε εκτεταμένες συνέπειες.

Οικονομικές επιπτώσεις

Κλείσιμο των Στενών, έστω και προσωρινά, θα μπορούσε να προκαλέσει απότομη άνοδο στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου. Οι οικονομίες που εξαρτώνται από την ενέργεια τόσο στην Ασία όσο και την Ευρώπη, οι οποίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο πετρέλαιο του Κόλπου, θα είναι από τις σκληρότερα πληγείσες. Η απλή απειλή κλεισίματος προκάλεσε ιστορικά διακυμάνσεις στις αγορές πετρελαίου. Πραγματικό κλείσιμο θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές του αργού πολύ πάνω από τα $100 ανά βαρέλι, επαναφέροντας πληθωριστικές πιέσεις παγκοσμίως και επιδεινώνοντας τις ανακάμψεις των οικονομίων που έχουν ήδη αποδυναμωθεί από τη γεωπολιτική αστάθεια και την υποτονική ανάπτυξη.

Γεωπολιτικές εντάσεις

Στρατηγικά, μια τέτοια ενέργεια θα προκαλούσε με βεβαιότητα μια έντονη διεθνή αντίδραση. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους διατηρούν σημαντική ναυτική παρουσία στον Περσικό Κόλπο ακριβώς για να εξασφαλίσουν την αδιάλειπτη ροή πετρελαίου. Ένα κλείσιμο θα μπορούσε να πυροδοτήσει στρατιωτικές αντιπαραθέσεις, να αυξήσει τον κίνδυνο λανθασμένων εκτιμήσεων και να παρασύρει την περιοχή, και ενδεχομένως τον κόσμο, σε μια μεγαλύτερη σύγκρουση.

Οι δυτικές χώρες, και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, είναι πιθανό να θεωρήσουν το κλείσιμο ως απειλή για το διεθνές εμπόριο και την ενεργειακή ασφάλεια, που ενδεχομένως θα οδηγήσει σε νέες κυρώσεις ή ακόμη και σε στρατιωτική επέμβαση. Χώρες όπως είναι η Κίνα και η Ινδία, σημαντικοί εισαγωγείς πετρελαίου του Κόλπου, ενδέχεται να παρασυρθούν σε προσπάθειες διπλωματικής διαμεσολάβησης για την αποτροπή της κλιμάκωσης.

Επιπτώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο

Εκτός από το πετρέλαιο, τα Στενά του Ορμούζ είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τις αποστολές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και άλλων εμπορεύσιμων αγαθών. Μια διακοπή δεν θα επηρέαζε μόνο τον ενεργειακό εφοδιασμό, αλλά και θα επιδείνωνε τα υφιστάμενα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας, αυξάνοντας το κόστος μεταφοράς και παραγωγής σε όλο τον κόσμο.

Συμπεράσματα

Η σκέψη του Ιράν να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ δεν είναι μόνο ένα περιφερειακό ζήτημα, είναι ένας παγκόσμιος κινδύνος. Με τις τιμές του πετρελαίου, την οικονομική σταθερότητα και τη γεωπολιτική ειρήνη να κρέμονται από μια κλωστή, η διεθνής κοινότητα αντιμετωπίζει μια επείγουσα δοκιμασία διπλωματίας και αποφασιστικότητας. Καθώς οι εντάσεις αυξάνονται, όλα τα βλέμματα θα παραμείνουν στον Περσικό Κόλπο, όπου μια μόνο στρατηγική κίνηση θα μπορούσε να αλλάξει την τροχιά των παγκόσμιων υποθέσεων.