Γιατί όλοι μιλάνε για από-δολαριοποίηση

Δευτέρα, 28/8/2023 - 12:34
Γιώργος Γεωργίου
Δημοσιογράφος οικονομικού ρεπορτάζ

Σε ένα πολυπολικό όπως εξελίσσεται κόσμο, το να έχουμε ένα να έχουν ηγεμονικό νόμισμα, δηλαδή το δολάριο των ΗΠΑ για τις παγκόσμιες συναλλαγές, είναι αδιανόητο. Όπως αδιανόητο είναι να θεωρούμε πως το χρήμα γενικότερα θα συνεχίσει για πάντα όπως το ξέραμε, όσο αναπτύσσονται τα κρυπτονομίσματα και οι κεντρικές τράπεζες υιοθετούν και επίσημα τις ψηφιακές τεχνολογίες. Τώρα, πόσο κοντά ή μακριά είμαστε σε αυτή την κοσμογονική αλλαγή για την παγκόσμια οικονομία, είναι θέμα πολιτικής απόφασης. Το σίγουρο όλο και περισσότεροι αυτό θέλουν, ειδικά μετά τις κυρώσεις σχετικά με την Ουκρανία.

Αυτή ήταν και η προειδοποίηση πολλών Αμερικανών αναλυτών, όταν οι ΗΠΑ «φόρτωναν» με κυρώσεις τη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία και επέβαλλαν εμμέσως σε όλους όσους συναλλάσσονται με δολάριο να τις ακολουθήσουν. Οι κυπριακές τράπεζες για παράδειγμα, είτε το ήθελαν είτε όχι, συμμορφώθηκαν με τις κυρώσεις των ΗΠΑ σε πελάτες τους για να διατηρήσουν την πρόσβαση τους σε συναλλαγές σε δολάριο, άρα και την επαφή τους με τις παγκόσμιες συναλλαγές.

Αυτό έγινε σε όλο το κόσμο ενώ για την ίδια τη Ρωσία η ποινή ήταν να αποξενεωθούν όλα τα αποθέματα της σε δολάριο. Το γεγονός επέτεινε τη συζήτηση για από-δολαριοποίηση με ηγέτιδα την Κίνα, μέσα από το συνασπισμό των BRICS όπου συμμετέχει με Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Νότιο Αφρική. Μάλιστα από του χρόνου σε αυτό το κλαμπ των νοτίων, θα συμμετέχουν και η Σαουδική Αραβία, Αργεντινή, Ιράν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Αίγυπτος και Αιθιοπία. Αυτό που ωστόσο συζητούν οι BRICS είναι τη δημιουργία ενός νέου σύστημα διακανονισμού, στο πρότυπο του «bancor», με βάση το χρυσό σύμφωνα με άρθρο του Ιωάννη Τιρκίδη, Προέδρου της Εταιρείας Κυπριακών Οικονομικών Μελετών (Cyprus Economic Society), στην ιστοσελίδα της Εταιρείας. Ωστόσο, στην ανάλυση του ο κ. Τιρκίδης υιοθετεί την προσέγγιση πως η «μετάβαση σε ένα παράλληλο παγκόσμιο αποθεματικό σύστημα, θα είναι σταδιακή και κλιμακωτή». Άλλοι αναλυτές βλέπουν αυτό να συμβαίνει σε βάθος δεκαπενταετίας.

Ωστόσο, αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε, είναι πως οι πρώτοι που εισηγήθηκαν την απεξάρτηση από το δολάριο δεν είναι οι «Νότιοι», αλλά οι Γερμανοί και οι Ευρωπαίοι το 2018 που ένιωσαν να ασφυκτιούν από την Αμερική του Τράμπ. Μας το θύμισε ο έγκυρος Γερμανός αναλυτής Wolfgang Munchau, στη στήλη του στο Eurointelligence. Μάλιστα υποστήριξε πως η επερχόμενη ανάπτυξη των ψηφιακών νομισμάτων από τις κεντρικές τράπεζες θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για αυτή την αλλαγή. Η ΕΚΤ στα μέσα στον Οκτώβριο θα προχωρήσει και επίσημα με το δικό της κρυπτονόμισμα ενώ στην Ασία, οι κεντρικές τράπεζες είναι ήδη μπροστά σε αυτό τον τομέα. Το σίγουρο πάντως είναι πως οι παγκόσμιες συναλλαγές όπως τις ξέραμε σε δολάριο και τα αποθεματικά των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, δεν θα είναι τα ίδια. Ο κόσμος αλλάζει ραγδαία και μέρος της αλλαγής θα είναι και ο νέος ρόλος του δολαρίου. Θα πρέπει ωστόσο να αναμένουμε να δούμε ποιος θα είναι αυτός και πως θα επηρεάσει μικρές οικονομίες όπως η κυπριακή.