Ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας και στάθμευσης με ισχύ για όλα τα κράτη μέλη προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δύο κάρτες οι οποίες θα αναγνωρίζονται σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση που θα διευκολύνει την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στο δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας, καθιστώντας δυνατή, σε ισότιμη βάση, την πρόσβαση σε ειδικούς όρους, προτιμησιακή μεταχείριση και δικαιώματα στάθμευσης όταν επισκέπτονται άλλο κράτος μέλος. Η πρόταση της Επιτροπής εισάγει μια τυποποιημένη ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας και ενισχύει την ισχύουσα ευρωπαϊκή κάρτα στάθμευσης για άτομα με αναπηρία.
Ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας
Όταν το καθεστώς αναπηρίας των ατόμων δεν αναγνωρίζεται στο εξωτερικό, δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στους ειδικούς όρους και την προτιμησιακή μεταχείριση, όπως δωρεάν και/ή κατά προτεραιότητα πρόσβαση, μειωμένες τιμές ή προσωπική βοήθεια, κατά την επίσκεψή τους σε άλλα κράτη μέλη. Για την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία τυποποιημένης ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας.
Η ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας θα χρησιμεύει ως αναγνωρισμένη απόδειξη αναπηρίας σε ολόκληρη την ΕΕ, παρέχοντας ισότιμη πρόσβαση σε ειδικούς όρους και προτιμησιακή μεταχείριση στις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων, για παράδειγμα, σε μεταφορές, πολιτιστικές εκδηλώσεις, μουσεία, κέντρα αναψυχής και αθλητισμού, ή πάρκα αναψυχής. Θα εκδίδεται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές και θα συμπληρώνει τις υφιστάμενες εθνικές κάρτες ή τα υφιστάμενα εθνικά πιστοποιητικά.
Βελτίωση της ευρωπαϊκής κάρτας στάθμευσης
Για πολλά άτομα με αναπηρία, οι μεταφορές με ιδιωτικό όχημα παραμένουν η καλύτερη ή μοναδική δυνατότητα μετακίνησης και ανεξάρτητης κυκλοφορίας τους, διασφαλίζοντας την αυτονομία τους. Οι προτεινόμενες βελτιώσεις στην ισχύουσα ευρωπαϊκή κάρτα στάθμευσης θα επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρία να έχουν πρόσβαση στα ίδια δικαιώματα στάθμευσης που είναι διαθέσιμα σε άλλο κράτος μέλος. Η κάρτα θα έχει δεσμευτική κοινή μορφή που θα αντικαταστήσει τις εθνικές κάρτες στάθμευσης για άτομα με αναπηρία και θα αναγνωρίζεται σε ολόκληρη την ΕΕ.
Διασφάλιση της προσβασιμότητας των καρτών
Για την προώθηση της ευκολίας στη χρήση και τη μείωση του διοικητικού φόρτου, η προτεινόμενη οδηγία θα απαιτεί από τα κράτη μέλη:
- την παροχή των καρτών τόσο σε υλική όσο και σε ψηφιακή μορφή.
- τη δημοσιοποίηση των όρων και των κανόνων για την έκδοση ή την απόσυρση των καρτών σε προσβάσιμους μορφότυπους.
- τη διασφάλιση ότι οι πάροχοι υπηρεσιών παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τους ειδικούς όρους και την προτιμησιακή μεταχείριση για τα άτομα με αναπηρία σε προσβάσιμους μορφότυπους.
Για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρία, οι οργανώσεις εκπροσώπησής τους και οι σχετικοί δημόσιοι φορείς μπορούν να αναλάβουν δράση βάσει του εθνικού δικαίου, εάν χρειαστεί. Μετά τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, τα κράτη μέλη καλούνται να επιβάλλουν πρόστιμα και διορθωτικά μέτρα σε περίπτωση παραβάσεων.
Επόμενα βήματα
Η πρόταση της Επιτροπής θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Η πρόταση προβλέπει ότι μετά την έκδοση της οδηγίας, τα κράτη μέλη θα έχουν προθεσμία 18 μηνών για να μεταφέρουν τις διατάξεις της στο εθνικό δίκαιο.
Σημειώνεται ότι η προτεινόμενη οδηγία για τη θέσπιση της ευρωπαϊκής κάρτας αναπηρίας και της ευρωπαϊκής κάρτας στάθμευσης για άτομα με αναπηρία ανακοινώθηκε στη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία για την περίοδο 2021-2030. Η πρόταση συμβάλλει στην εφαρμογή από την ΕΕ της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, της οποίας η ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη της είναι συμβαλλόμενα μέρη (ΣΗΕΔΑΑ). Η ΣΗΕΔΑΑ περιλαμβάνει την υποχρέωση των συμβαλλόμενων κρατών να αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην ελεύθερη κυκλοφορία σε ισότιμη βάση με τα άλλα άτομα. Τα συμβαλλόμενα κράτη καλούνται επίσης να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα για να διασφαλίσουν την προσωπική κινητικότητα με τη μέγιστη δυνατή ανεξαρτησία για τα άτομα με αναπηρία, μεταξύ άλλων διευκολύνοντας την προσωπική κινητικότητα των ατόμων με αναπηρία με τον τρόπο και κατά τον χρόνο της επιλογής τους, και με προσιτό κόστος. Η πρόταση ευθυγραμμίζεται επίσης με τις αρχές της ισότητας ευκαιριών και της ένταξης των ατόμων με αναπηρία του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.
Η πρωτοβουλία αυτή βασίζεται στα αποτελέσματα του πιλοτικού έργου της ΕΕ για την κάρτα αναπηρίας που εφαρμόστηκε στο Βέλγιο, την Κύπρο, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ιταλία, τη Μάλτα, τη Ρουμανία και τη Σλοβενία μεταξύ του 2016 και του 2018. Επιπλέον, ενσωματώνει στοιχεία από πρόσφατη δημόσια διαβούλευση, η οποία συγκέντρωσε περισσότερες από 3.300 απαντήσεις, εκ των οποίων το 78 % από άτομα με αναπηρία.
