Γράφει ο Παναγιώτης Χατζηαποστόλου
p.hadjiapostolou@alphacyprus.com.cy
Νομικά και φυσικά πρόσωπα, πρέπει να επιστρέψουν στο κράτος €3,3 εκ., ευρώ. Πρόκειται για επιδόματα τα οποία είχαν δοθεί από το κράτος, στο πλαίσιο των ειδικών σχεδίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του ιού COVID-19., μέσω της στήριξης του εισοδήματος των εργαζομένων, των θέσεων εργασίας και των ανέργων, καθώς και των επιχειρήσεων και των αυτοεργοδοτουμένων που έχουν επηρεαστεί σημαντικά. Για την ανάκτηση τους, από το κράτος προβαίνει σε ενέργειες μέσω της Νομικής Υπηρεσίας.
Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, μέχρι τις 4.10.2022, από εκ των υστέρων ελέγχους που πραγματοποίησε σε τυχαίο και στοχευμένο δείγμα ύψους €53,6 εκ., που πραγματοποιήθηκαν από το Υπουργείο Εργασίας, το συνολικό ποσό για ανάκτηση ανήλθε στα €9,3 εκ., εισπράχθηκε ποσό ύψους €2,8 εκ., συμψηφίστηκε ποσό ύψους €1 εκ. και έγιναν αποδεκτές ενστάσεις ύψους €2,2 εκ..
Εκείνο ωστόσο που προκύπτει ως γενική διαπίστωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας είναι πως, δεν υπήρχε η δυνατότητα για επιβεβαίωση κάποιων ουσιωδών στοιχείων που ήταν αναγκαία ώστε να διαφανεί κατά πόσο οι εγκριθείσες για συμμετοχή αιτήσεις πληρούσαν όλους τους όρους και προϋποθέσεις για συμμετοχή στα εν λόγω σχέδια και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να υπολογιστεί το συνολικό ποσό που έχει δοθεί σε μη δικαιούχους.
Παραβιάσεις από διευθυντές και εταιρείες
Όπως αναφέρει στην έκθεση του για το 2021 ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας, το Υπουργείο Εργασίας, πέραν από τις διαδικασίες μέσω της Νομικής Υπηρεσίας, έχει επίσης προβεί σε επιλογή δείγματος αιτήσεων για τις περιόδους 4 – 9 και 14 -20 και αναμένεται ο έλεγχος να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο 2023. Όπως αναφέρεται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, διενεργήθηκαν επίσης σχετικές διαδικασίες ελέγχου για τον όρο που αφορά στους διευθυντές, στο δειγματοληπτικό έλεγχο των Ειδικών Σχεδίων που αφορούσε τις περιόδους 10 – 13. Από την έρευνα του Υπουργείου Εργασίας, εντοπίστηκαν 12 περιπτώσεις διευθυντικών στελεχών που δεν έπρεπε να είχαν δηλωθεί για επιδότηση. Αναφορικά με το θέμα της μη απόλυσης εργοδοτουμένων, το οποίο παρακολουθείτο σε συστηματική βάση, εντοπίστηκαν 16 περιπτώσεις για τις οποίες διαπιστώθηκε παραβίαση της συγκεκριμένης πρόνοιας των Ειδικών Σχεδίων και είτε έχουν αποσταλεί επιστολές ανάκτησης, είτε έγινε συμψηφισμός του οφειλόμενου ποσού με άλλες αιτήσεις του δικαιούχου.
Ειδικά σχέδια €918 εκ
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι πληρωμές που καταβλήθηκαν από το κράτος και αφορούσαν σειρά Ειδικών Σχεδίων, η εφαρμογή των οποίων γινόταν από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΥΕΚΑ), στη βάση του περί Έκτακτων Μέτρων που Λαμβάνονται από το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για την Αντιμετώπιση της Πανδημίας του Ιού COVID19 Νόμου (Ν.27(Ι)/2020), ανήλθαν στα €918 εκ.
Τα €546 εκ. καταβλήθηκαν το 2020 και τα €372 εκ. το 2021. Πρόκειται για τα ειδικά σχέδια για την αντιμετώπιση της πανδημίας του ιού COVID-19., μέσω της στήριξης του εισοδήματος των εργαζομένων, των θέσεων εργασίας και των ανέργων, καθώς και των επιχειρήσεων και των αυτοεργοδοτουμένων που έχουν επηρεαστεί σημαντικά. Τα Σχέδια αφορούσαν σε 20 χρονικές περιόδους από τις 16 Μαρτίου 2020 μέχρι τις 30 Οκτωβρίου 2021. Το Υπουργείο με στόχο την άμεση αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, προχωρούσε σε εξέταση της αίτησης και διενέργεια της αντίστοιχης πληρωμής, αφού προέβαινε σε προκαταρκτικό έλεγχο των στοιχείων των αιτήσεων, βάσει κάποιων παραμέτρων ελέγχου (controls) που τέθηκαν και των διαθέσιμων στοιχείων στο ΠΣ των ΥΚΑ, χωρίς να έχει τη δυνατότητα επιβεβαίωσης εξ αρχής κάποιων ουσιωδών παραμέτρων όπως, για παράδειγμα, του ποσοστού της μείωσης του κύκλου εργασιών, ή τη συμμόρφωση με την μελλοντική δέσμευση μη απόλυσης, σε καθορισμένο από το Σχέδιο χρονικό διάστημα.
Συγχρηματοδοτούμενα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο
Αριθμός σχεδίων που προκηρύχθηκαν τον Δεκέμβριο 2020 και τον Ιανουάριο 2021 εγκρίθηκαν για συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω σχεδίου χορηγιών με τίτλο «Βραχυπρόθεσμα Σχέδια Στήριξης της Απασχόλησης των εργαζομένων από τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού (Covid-19)» (Σχέδιο «ομπρέλα»), και ανακτήθηκαν στο 100% της αξίας τους δαπάνες ύψους €62,6 εκ. Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό του ύψους των ειδικών επιδομάτων για τις περιόδους 17 – 20, για πρόσωπα για τα οποία πληρούνταν οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις με βάση τον περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο, χρησιμοποιήθηκε ως σχετικό έτος αναφοράς το 2019 αντί το 2020, λόγω της μη έγκαιρης ενημέρωσης των ασφαλιστικών λογαριασμών.
