Της Κωνσταντίνας Νεοφύτου
Το θέμα των αδειών απασχολεί έντονα τον κάθε εργαζόμενο, είτε πρόκειται για ετήσια άδεια είτε για άδεια ασθενείας. Μιλώντας στο οικονομικό ένθετο της εκπομπής Alpha Ενημέρωση, η δικηγόρος Αναστασία Σχοινή, εξηγεί πώς καθορίζονται οι ημέρες των αδειών και πώς αυτές μπορούν να διαφέρουν από τομέα σε τομέα ή ανάλογα με το εάν κάποιος εργάζεται στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα, δίνει διευκρινήσεις για το πως η άδεια ασθενείας επηρεάζει τον μισθό ενώ εξηγεί και τις υποχρεώσεις του εργοδότη απέναντι στους υπαλλήλους του.
Πόσες μέρες ετήσιας άδειας δικαιούται ένας εργαζόμενος στην Κύπρο;
Σύμφωνα με τον Νόμος περί Ετήσιων Αδειών, άτομα που εργάστηκαν μέσα στο έτος όχι λιγότερες από 48 εβδομάδες, και εργάζονται πενθήμερη εβδομάδα δικαιούνται 20 ημέρες άδειας και όσοι εργάζονται 6 μέρες την εβδομάδα, 24 ημέρες άδειας.
Σε περίπτωση που υπάρχει άλλος νόμος, έθιμο, συλλογική σύμβαση ή προσωπική σύμβαση η οποία προνοεί ότι η ετήσια άδεια είναι διαστήματος μεγαλύτερου αυτού που προνοεί ο νόμος, τότε εφαρμόζεται αυτή η πρόνοια.
Η άδεια αυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας;
Δεν υπάρχει σχετική πρόνοια στο νόμο και εναπόκειται στον εργοδότη εάν επιθυμεί να παρέχει αυτό το επιπλέον ωφέλημα στους υπαλλήλους του.
Ισχύει το ίδιο για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα ή υπάρχουν διαφοροποιήσεις;
Αντίθετα με τον ιδιωτικό τομέα που οι μέρες άδειας παραμένουν σταθερές εκτός εάν συμφωνηθεί διαφορετικά, στην δημόσια υπηρεσία οι μέρες άδειας των δημόσιων υπαλλήλων αυξάνονται αναλόγως των ετών υπηρεσίας τους ή ακόμα και του έτους πρόσληψης τους.
Τι γίνεται με την άδεια ασθενείας; Επηρεάζει τον μισθό του εργαζόμενου;
Σύμφωνα με την νομοθεσία, ο εργοδοτούμενος δικαιούται μέχρι 156 μέρες άδεια ασθενείας.
Ο εργοδοτουμενος δεν δικαιούται να λαμβάνει επίδομα για τις πρώτες τρεις ημέρες οποιασδήποτε διακοπής της απασχόλησης. Στη συνέχεια, για να λάβει το επίδομα ,θα πρέπει να μην εργάζεται λόγω ασθένειας και να μην πληρώνεται ολόκληρο τον μισθό από τον εργοδότη του για την περίοδο της ασθένειάς του.
Επίσης, θα πρέπει να έχουν παρέλθει τουλάχιστον 26 εβδομάδες από την εβδομάδα έναρξης της ασφάλισής του.
Το κατά πόσο η άδεια ασθενείας θα είναι με απολαβές ή όχι αποτελεί θέμα συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργοδοτουμένου ή μπορεί και να διέπετε από Συλλογική Σύμβαση, ή σχετική συμφωνία.
Υπάρχουν διαφορές στις άδειες ανάλογα με τον τομέα εργασίας;
Ναι. Η διάρκεια και το είδος της άδειας μπορεί να διαφοροποιούνται αναλόγως του τομέα εργασίας του εργοδοτούμενου.
Αυτό αποφασίζεται είτε με ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις ή συλλογικές συμβάσεις συνήθως.
Ένα παράδειγμα, είναι οι εργαζόμενοι στον τομέα οικοδομών. Με βάση τις συλλογικές συμβάσεις δικαιούνται αύξηση των ημερών άδειας αναλόγως των ετών υπηρεσίας τους και υπάρχουν ειδικές πρόνοιες για την περίοδο κατά την οποία μπορεί να δοθούν οι άδειες π.χ. κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Πώς προστατεύονται τα δικαιώματα των εργαζομένων σε περίπτωση που ο εργοδότης αρνηθεί να χορηγήσει άδεια ασθενείας ή ετήσια άδεια;
Αναφορικά με την ετήσια άδεια, πρέπει είτε να παρασχεθεί στον εργοδοτούμενο όταν την αιτηθεί ή να πληρωθεί σε αυτόν. Δεν σημαίνει όμως ότι κάθε άρνηση παραχώρησης άδειας δίδει το δικαίωμα σε κάποιας μορφής αποζημίωση ή τεκμηριώνει απαίτηση.
Εάν δεν την λάβει ούτε σε μεταγενέστερο στάδιο, ο Υπάλληλος, μπορεί να προβεί σε καταγγελία η οποία θα διερευνηθεί από το αρμόδιο τμήμα.
Ο νόμος προβλέπει ότι ο κάθε εργοδότης ο οποίος παραλείπει να χορηγήσει άδεια ή να πληρώσει εισφορές, διαπράττει αδίκημα για το οποίο προβλέπεται χρηματική ποινή μέχρι €3,417 ή φυλάκιση μέχρι και ένα (1) έτος ή και οι δύο ποινές μαζί.
Πέραν τούτων όμως, σε περίπτωση καταδίκης ο εργοδότης εκτός από τις τυχόν κυρώσεις υποχρεούται να καταβάλει και το ποσό που αμέλησε ή παρέλειψε να καταβάλει.