Του Παναγιώτη Χατζηαποστολου και
Της Μόνικας Κουρουφέξη
«Η Κύπρος βρίσκεται στη διαδικασία έναρξης διαλόγου για το θέμα του κατώτατου μισθού, έχοντας ολοκληρώσει τις αναγκαίες μελέτες και αναλύσεις ευαισθησίας που χρειάζονται, ώστε να ληφθούν υπόψη όλες οι επιπτώσεις από την εισαγωγή εθνικού κατώτατου μισθού», δήλωνε στις 14 Ιουνίου 2021 η αποθανούσα Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ζέτα Αιμιλιανίδου, σε παρέμβασή της στις εργασίες του Συμβουλίου Υπουργών Απασχόλησης της ΕΕ, στο Λουξεμβούργο ανακοινώνοντας με τον τρόπο αυτό την έναρξη του διαλόγου για τη θέσπιση εθνικού κατώτατου μισθού. Χθες ένα χρόνο και δυο μήνες αργότερα ο νυν Υπουργός Εργασίας Κυριάκος Κούσιος ανακοίνωσε μετά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου το διάταγμα με το οποίο θεσπίζεται ο εθνικός κατώτατος μισθός. Η 31η Αυγούστου ήταν η τελική ημερομηνία που είχε δώσει στον Υπουργό Εργασίας ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με σκοπό την ολοκλήρωση των συζητήσεων με τους κοινωνικούς εταίρους και κατάθεση στο Υπουργικό του τελικού κειμένου. Κείμενο ωστόσο το οποίο με βάση και τις αντιδράσεις τόσο από πλευράς εργοδοτικών όσο και από πλευράς συνδικαλιστικών οργανώσεων, δεν ικανοποιεί. Παρόλα αυτά, η θέση της Κυβέρνησης όπως είχε εκφραστεί δια στόματος Κυριάκου Κούσιου ήταν πως την 31η Αυγούστου θα εκδοθεί το διάταγμα για θέσπιση κατώτατου μισθού ανεξάρτητα με την κατάληξη των διαβουλεύσεων μεταξύ των εταίρων.
Τι προβλέπει το διάταγμα
Ο κατώτατος μηνιαίος μισθός που καταβάλλεται σε οποιοδήποτε εργοδοτούμενο στη Δημοκρατία καθορίζεται από την 1η Ιανουαρίου 2023 σε εννιακόσια σαράντα (940) ευρώ για πλήρη απασχόληση. Για τους πρώτους 6 μήνες απασχόλησης καθορίζεται στα 885 ευρώ για πλήρη απασχόληση.
Το ωράριο πλήρους απασχόλησης των εργαζομένων σε κάθε οικονομική δραστηριότητα είναι αυτό που ίσχυε κατά την έκδοση του παρόντος Διατάγματος, με βάση Νομοθεσία, Διάταγμα, σύμβαση, έθιμο ή πρακτική. Στην περίπτωση εργαζομένων με μερική απασχόληση ο κατώτατος μηνιαίος μισθός προσαρμόζεται αναλόγως των ωρών εργασίας σε σχέση με το πλήρες ωράριο που αναφέρεται πιο πάνω.
Όταν στο πλαίσιο της συμφωνημένης σύμβασης εργασίας ο εργοδότης παρέχει στον εργοδοτούμενο αξιοπρεπή διατροφή ή/και διαμονή, ο κατώτατος μηνιαίος μισθός δύναται να μειώνεται, κατόπιν συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργοδοτούμενου, ως ακολούθως:
(α) μέχρι 15% όταν παρέχεται διατροφή, ή / και
(β) μέχρι 10% όταν παρέχεται διαμονή.
Σε περίπτωση εργοδότησης προσώπων ηλικίας μέχρι 18 ετών για περιστασιακή απασχόληση που δεν υπερβαίνει τους δύο συνεχόμενους μήνες, ο κατώτατος μισθός σε χρήμα δύναται να μειώνεται κατά 25%. Νοείται ότι η ανωτέρω μείωση κατά 25% δεν δύναται να ισχύει ταυτόχρονα με τις οποιεσδήποτε άλλες μειώσεις προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος.
Μηχανισμός αναπροσαρμογής
Σύμφωνα με το διάταγμα πρόκειται να θεσμοθετηθεί μηχανισμός αναπροσαρμογής με τον διορισμό των μελών της Επιτροπής εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση του Διατάγματος στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.
Η Επιτροπή που θα διοριστεί θα συντάσσει εισηγητική έκθεση η οποία υποβάλλεται στον Υπουργό τουλάχιστο δύο μήνες πριν από κάθε αναθεώρηση, λαμβάνοντας υπόψη τις ακόλουθες παραμέτρους:
- Την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού λαμβάνοντας υπόψη και τη διαφοροποίηση στο κόστος διαβίωσης.
- Τις τάσεις στα επίπεδα απασχόλησης και ποσοστά ανεργίας.
- Τη διαφοροποίηση στην οικονομική ανάπτυξη και στα επίπεδα παραγωγικότητας.
- Τη διαφοροποίηση και τις τάσεις στα επίπεδα απολαβών και την κατανομή τους.
Τις επιπτώσεις που οποιαδήποτε μεταβολή του κατώτατου μισθού θα έχει στα επίπεδα απασχόλησης, τους δείκτες σχετικής και απόλυτης φτώχειας, το κόστος διαβίωσης και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Ο Υπουργός, αφού λάβει υπόψη τις απόψεις των μελών του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος επί της έκθεσης της Επιτροπής, θα υποβάλλει συγκεκριμένη αιτιολογημένη εισήγηση για την αναπροσαρμογή του ύψους του κατώτατου μισθού στο Υπουργικό Συμβούλιο, περιλαμβανομένης και εισήγησης για μηδενική αναπροσαρμογή.
Ο μηχανισμός αναπροσαρμογής τίθεται σε ισχύ για την πρώτη φορά μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος Διατάγματος, την 1η Ιανουαρίου 2024 και εφεξής θα τίθεται σε εφαρμογή κάθε δύο έτη.
Κάθε πολίτης με ελάχιστο μισθό
Στόχος ήταν η κατάληξη σε ένα σημείο όπου το αποτέλεσμα θα ήταν όσο το δυνατό πιο αποδεκτό από όλες τις πλευρές είπε στις χθεσινές του δηλώσεις ο Υπουργός Εργασίας Κυριάκος Κούσιος και πρόσθεσε πως θα έπρεπε να υλοποιείται ο σκοπός που δεν είναι άλλος από το να αμείβεται με ένα ελάχιστο μισθό ο κάθε πολίτης.
Ο κ. Κούσιος είπε, εξάλλου, πως κανείς δεν μπορεί να πει πως με αυτό τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό ικανοποιούνται όλα τα θέματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες. Σημείωσε, ωστόσο, πως παρά τις σημαντικότατες διαφορές μεταξύ της εργοδοτικής πλευράς και των συντεχνιών, «μπορέσαμε μέσα από διάλογο να καταλήξουμε κάπου», εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι θα υπάρχουν ενστάσεις και από την εργοδοτική πλευρά και από τη συντεχνιακή πλευρά. Πρόσθεσε πως εντούτοις τους ευχαριστεί για τη συνδρομή τους και για τον τρόπο που διεξήγαγαν τη διαβούλευση.
Ανησυχεί η ΟΕΒ
Μούδιασμα επικρατεί στην ΟΕΒ μετά τις ανακοινώσεις από τον Υπουργό Εργασίας για την θέσπιση του Εθνικού Κατώτατου Μισθού. Μιλώντας στο Alphanewslive, ο Γενικός Διευθυντής της ΟΕΒ, κ. Μιχάλης Αντωνίου είπε ότι πρόκειται για μια πολύ μεγάλη μεταρρύθμιση και για με αλλαγή σκηνικού εκ βάθρων. Στόχος σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου είναι να καταφέρουμε να διαχειριστούμε τις όποιες επιπτώσεις από τις γενικότερα μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τόπος που προστέθηκε ένας Εθνικός Κατώτατος Μισθός ο οποίος είναι ίσως και ψηλότερος από το 60% του εθνικού διάμεσου μισθού.
«Όπως είναι γνωστό όλοι οι εξιδεικευμένοι διεθνής οργανισμοί και σύμβουλοι καθορίζουν ως τελικό στόχο ενός Εθνικού Κατώτατου Μισθού το 60% του εθνικού διάμεσου αλλά σταδιακά μέσα από ένα αριθμό ετών προκειμένου να προσαρμόζεται οι επιχειρήσεις και η οικονομία χωρίς σοβαρές αναταράξεις. Η Κύπρος με την απόφαση αυτή ξεκινά με την πρώτη μέρα με το 60% του εθνικού διάμεσου μισθού κάτι το οποίο δημιουργεί εύλογες ανησυχίες στην ΟΕΒ για το εύρος των ενδεχόμενων παρενεργειών επί της οικονομίας.»
Δημιουργούν μηχανισμό απορρύθμισης
Μιλώντας στο Alphanews.live η ΓΓ της ΠΕΟ Σωτηρούλα Χαραλάμπους έκανε λόγο για φθηνή εργασία και κακές εργοδοτικές πρακτικές. Όπως είπε η κα. Χαραλάμπους με το διάταγμα η κυβέρνηση επέλεξε στρατόπεδο και αυτό είναι το στρατόπεδο των κακών εργοδοτικών πρακτικών και της φθηνής εργασίας, προσθέτοντας πως η απόφαση της κυβέρνησης για τον κατώτατο μισθό είναι μονόπλευρη και ετεροβαρής για τους εργαζόμενους. Τόνισε ότι το διάταγμα για τον κατώτατο αφήνει ακάλυπτη και ανοικτή τη διάβρωση των συλλογικών συμβάσεων. Δεν απαντάται, είπε, τι θα γίνει με τους νεοεισερχόμενους, καθώς ο εργοδότης θα μπορεί να πει ότι δεν αναγνωρίζει τη συλλογική σύμβαση και θέλει να προχωρήσει σε πρόσληψη με βάση το κατώτατο μισθό.
ΣΕΚ: Σημαντικό ότι ολοκληρώθηκε η διαδικασία αλλά...
Σχολιάζοντας σχετικά ο Γενικός Γραμματέας της ΣΕΚ, Ανδρέας Μάτσας είπε ότι σε πρώτη φάση είναι σημαντικό το γεγονός ότι ολοκληρώθηκε η διαδικασία.
«Έχουμε καταφέρει να ανατρέψουμε αρκετές από τις αρνητικές εξελίξεις όπως διαγράφονταν αλλά δυστυχώς παραμένουν δυο σημαντικά ζητήματα. Το ένα αφορά το ύψος του κατώτατου μισθού που θεωρούμε ότι λαμβάνοντας υπόψιν τις συνεχώς αυξανόμενες πληθωριστικές τάσεις και την ακρίβεια θα μπορούσε να ήταν πιο ψηλός λαμβάνοντας υπόψη και την παραίνεση της ευρωπαϊκής επιτροπής για ένα ύψος 1000 ευρώ περιορίζοντας τις πιθανότητες να βρεθεί κάποιος εργαζόμενος κάτω από το όριο της φτώχιας. Ακόμα πιο σημαντική είναι η παράληψη της ωριαίας απόδοσης του κατώτατου μισθού που δίνει την δυνατότητα σε κάποιους εργοδότες να υποβαθμίσουν την σημασία του κατώτατου μισθού εις βάρος των εργαζομένων.»
