Σεισμό στο καθεστώς Πούτιν έχει προκαλέσει τις τελευταίες ώρες μια μεγάλη στρατιωτική κρίση που εξελίσσεται στη Ρωσία, καθώς ο επικεφαλής της ιδιωτικής εταιρίας μισθοφόρων Wagner και επιστήθιος φίλος του Ρώσου Προέδρου μέχρι πρόσφατα, Γεβγκένι Πριγκόζιν «κήρυξε πόλεμο» στο Υπουργείο Άμυνας της χώρας, θέτοντας τη σε τροχιά εσωτερικής αποσταθεροποίησης. Αιτία ο ισχυρισμός του ολιγάρχη της Wagner ότι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου προκάλεσαν το θάνατο χιλιάδων στρατιωτών του, ζητώντας αντίποινα.
Άντρες της Βάγκνερ με επικεφαλής τον Πριγκόζιν βρίσκονται ήδη στο Ροστόφ, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως έχουν ήδη καταλάβει το κυβερνείο της ρωσικής πόλης.
Seizure of a building of the Russian Ministry of Defense in Rostov-on-Don. pic.twitter.com/9GEbCOvIxm
— NEXTA (@nexta_tv) June 24, 2023
Στο πρωινό του μήνυμά, ο Πριγκόζιν δήλωσε μεταξύ άλλων πως «οι μάχες λαμβάνουν χώρα σε εκείνα τα μέρη όπου η στρατιωτική ηγεσία δίνει ψευδείς πληροφορίες στους μαχητές και ως εκ τούτου σημειώνονται αψιμαχίες. Όταν οι στρατιώτες μας συναντούν, από την Εθνική Φρουρά και την αστυνομία, κουνάνε τα χέρια τους χαρούμενα και πολλοί από αυτούς λένε: "Θέλουμε να πάμε μαζί σας". Υπάρχουν ήδη 60-70 άτομα που έχουν έρθει μαζί μας, αν και έχουμε διανύσει ακόμη μικρή απόσταση. Νομίζω ότι ο μισός στρατός είναι έτοιμος να έρθει μαζί μας».
🚨 Prigozhin issued his first public address from the headquarters of the Southern Military District in Rostov-on-Don, a city with a population of 1.1 million, which Wagner PMC now fully control.
English subtitles. pic.twitter.com/SDg4astcaY— Igor Sushko (@igorsushko) June 24, 2023
Το χρονικό
Οι ισχυρισμοί Πριγκόζιν προκάλεσαν την παρέμβαση της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας της Ρωσίας FSB, η οποία γνωστοποίησε χθες το βράδυ ότι «νόμιμα και εύλογα έχει ξεκινήσει ποινική διαδικασία» εναντίον του «πολέμαρχου» της Βάγκνερ «για οργάνωση ένοπλης εξέγερσης».
Από πλευράς του, ο Πριγκόζιν ανέφερε ότι έχει αποσύρει τα στρατεύματά του από την Ουκρανία και δήλωσε χαρακτηριστικά – από το Ροστόφ της Ρωσίας- πως «αν κάποιος μπει στο δρόμο μας, θα καταστρέψουμε τα πάντα!».
Σύμφωνα με το Politico, ο ισχυρισμός του ηγέτη της Wagner ότι τα στρατεύματά του μπήκαν στο Ροστόφ δεν μπορεί προσώρας να επαληθευτεί, όμως κατά τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν ένοπλους και καμουφλαρισμένους άνδρες να εισέρχονται στο Ροστόφ-ον-Ντον, το διοικητικό κέντρο της περιοχής του Ροστόφ, και να καταλαμβάνουν κυβερνητικά κτίρια. Από πλευράς του, ο Κυβερνήτης του Ροστόφ προειδοποίησε τους κατοίκους της πόλης να παραμείνουν στα σπίτια τους.
⚡#Prigozhin at the headquarters of the Southern Military District sets conditions for the leadership of the Ministry of Defense. pic.twitter.com/ZeRObBZCIo
— NEXTA (@nexta_tv) June 24, 2023
Η ρήξη
Από τους πρώτες μήνες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, όποτε και επιστρατεύθηκαν οι μισθοφόροι της Wagner για να πολεμήσουν πλάι στον τακτικό ρωσικό στρατό, οι τριβές μεταξύ των επικεφαλής των ένοπλων σωμάτων υπήρξαν σχεδόν καθημερινότητα, αλλά η σωβούσα κρίση φαίνεται πως υπήρξε βαθύτερη και μη ανατρέψιμη πλέον.
Τόσο ο ηγέτης της Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, όσο και ο Τσετσένος «πολέμαρχος», Ραμζάν Καντίροφ έβαλαν μετωπικά όλους αυτούς τους μήνες εναντίον της πολιτικής ηγεσίας του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας, «χρεώνοντάς» της πολυάριθμες απώλειες, έλλειψη συντονισμού και απουσία επιμελητείας. Κατά τους «πολέμαρχους», η αδυναμία εκσυγχρονισμού, η ασθενής στρατηγική και η απαρχαιωμένη οργάνωση του ρωσικού στρατού είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια πολλαπλάσιου από τον αναμενόμενο αριθμού Ρώσων στρατιωτών, όπως και σειρά κραυγαλέων λαθών, που πολλάκις έχει επισημάνει δημόσια το δίδυμο Καντίροφ- Πριγκόζιν.
Η γραμμή άμυνας
Την ίδια ώρα, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι οι ουκρανικές δυνάμεις «εκμεταλλεύονται την πρόκληση του Πριγκόζιν» στις πρώτες γραμμές του Μπαχμούτ, εκθέτοντας τη Wagner και τον επικεφαλής της στα μάτια της ρωσικής κοινής γνώμης, όταν ο τελευταίος υποστήριξε ότι περίπου 100.000 Ρώσοι στρατιώτες σκοτώθηκαν στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Μάλιστα, στα τελευταία θύματα πρόσθεσε τους χιλιάδες άνδρες του που έπεσαν νεκροί, εξαιτίας κατά τον ίδιο της παρέμβασης αξιωματούχων του Κρεμλίνου.
A column of #Wagner PMC is moving along the highway in the #Voronezh region. pic.twitter.com/TJxUpUXwkJ
— NEXTA (@nexta_tv) June 24, 2023
Η αγωνία Πούτιν
Με το στρατιωτικό καθεστώς του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν να έχει οικοδομηθεί, μεταξύ άλλων, πάνω στην ισχύ του στρατιωτικού ρωσικού κατεστημένου, αλλά και την ικανότητα της Wagner στο πεδίο, μια τυχόν εξάπλωση της στρατιωτικής κρίσης στη ρωσική επικράτεια μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες για το Ρώσο Πρόεδρο, φτάνοντας μέχρι τη βύθιση της χώρας σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Στην κατεύθυνση αυτή, ο Πρόεδρος Πούτιν έχει ενημερωθεί για την κατάσταση που εξελίσσεται γρήγορα και ότι «λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα», δήλωσε χθες ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, σύμφωνα με ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, πολύ περισσότερο όταν η Wagner αποτέλεσε εργαλείο της πολιτικής του Ρώσου Προέδρου, το οποίο πληροφορίες θέλουν να χρηματοδοτούσε ο ίδιος με πακτωλό εκατομμυρίων, όταν ο Πριγκόζιν έγινε ευρύτερα γνωστός ως ο «σεφ του Πούτιν», μαγειρεύοντας τις γεωπολιτικές συνταγές του.
Μόνο που η κίνηση Πριγκόζιν να οδηγήσει τη Ρωσία στα πρόθυρα «ένοπλης εξέγερσης» έσβησε μεμιάς τη σκανδαλώδη εύνοια της Μόσχας, καθώς ο επικεφαλής της εταιρίας μισθοφόρων ισχυρίστηκε πως 2.000 άνδρες του σκοτώθηκαν ως αποτέλεσμα επιδρομών που διέταξε το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας. «Οι δηλώσεις και οι ενέργειες του Πριγκόζιν είναι στην πραγματικότητα οι εκκλήσεις για την έναρξη μιας ένοπλης εμφύλιας σύγκρουσης στο έδαφος της Ρωσίας και είναι ένα «μαχαίρι στην πλάτη» για τους Ρώσους στρατιωτικούς», σχολίασαν ακόμη ανώνυμα αξιωματούχοι του Κρεμλίνου.
Το σημείο βρασμού
Πάντως, η «έκρηξη» του Πριγκόζιν ακολούθησε των κατηγοριών που εκτόξευσε κατά του Υπουργού Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Σόιγκου ότι αποκρύπτει «κολοσσιαίες» αποτυχίες στο πεδίο της μάχης από τον Πρόεδρο Πούτιν, υποστηρίζοντας ότι 2.000 άνδρες του σκοτώθηκαν ως αποτέλεσμα χτυπημάτων που διέταξε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Επιπλέον, σε δήλωσή στο Telegram, ο επικεφαλής της Wagner αποκάλεσε τον Σόιγκου και τον Βαλέρι Γκερασίμοφ, αρχηγό του γενικού επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων και γενικό διοικητή του πολέμου στην Ουκρανία, «εγκληματίες» που «κατέστρεψαν περίπου 100.000 Ρώσους στρατιώτες».
Σε ηχογραφημένο μήνυμα που δημοσιεύτηκε λίγο μετά τις 5 π.μ. ώρα Ροστόφ, όπως μεταδίδει το Politico, ο Πριγκόζιν επανέλαβε την απειλή του ότι τα στρατεύματά του θα καταστρέψουν οτιδήποτε σταθεί εμπόδιο στο δρόμο τους. «Για άλλη μια φορά προειδοποιώ όλους: θα ... καταστρέψουμε τα πάντα γύρω μας. Δεν μπορείς να μας καταστρέψεις. Έχουμε στόχους. Είμαστε όλοι έτοιμοι να πεθάνουμε. Και οι 25.000 μας», δήλωσε, με την Μόσχα να οργανώνει την αντεπίθεσή της μέσα από μια σειρά στρατηγών, οι οποίοι παροτρύνουν τους μαχητές της Wagner να παραιτηθούν.
«Κρατικό πραξικόπημα»
Σε ένα βίντεο- έκκληση, ο αντιστράτηγος Βλαντιμίρ Αλεξέεφ, πρώτος αναπληρωτής αρχηγός του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων, δήλωσε ότι ο Πριγκόζιν δεν έχει την εξουσία να δίνει εντολές. «Αυτό είναι ένα κρατικό πραξικόπημα», επέμεινε, «συνέλθετε!». Ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα ενείχαν τα όσα είπε ο αναπληρωτής διοικητής των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία Σεργκέι Σουροβίκιν, γνωστός ως «Στρατηγός Αρμαγεδδώνας», ο οποίος προέτρεψε τη Wagner να διατηρήσει τις θέσεις της και να μην στραφεί εναντίον των συμμάχων της. Εν τω μεταξύ, το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας εξέδωσε ανακοίνωση κατά τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, προειδοποιώντας ότι οι ουκρανικές δυνάμεις «εκμεταλλεύονται την πρόκληση του Πριγκόζιν» στην πρώτη γραμμή γύρω από την πόλη-κλειδιά του πεδίου μάχης Μπαχμούτ, την οποία κατείχαν προηγουμένως τα στρατεύματα της Wagner. Η κορυφαία ομάδα της Μόσχας είπε επίσης ότι η 35η και η 36η ταξιαρχία του Σώματος Πεζοναυτών της Ουκρανίας «βρίσκονται στις γραμμές εκκίνησης για επιθετικές επιχειρήσεις». Ακόμη, σε ένα tweet του σήμερα τα ξημερώματα, το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανίας σχολίασε πως «Παρακολουθούμε», μάλλον έκπληκτο από τις ραγδαίες εσωτερικές εξελίξεις στη Ρωσία.
Σε τροχιά αμφισβήτησης
Σε πολιτικό επίπεδο, νωρίτερα χθες ο ιδρυτής του Ομίλου Wagner αμφισβήτησε ανοιχτά το σκεπτικό της Μόσχας για την έναρξη της εισβολής της στην Ουκρανία, λέγοντας ότι «οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας δεν επρόκειτο να επιτεθούν στη Ρωσία με το ΝΑΤΟ» και ότι «ο πόλεμος χρειαζόταν για να θριαμβεύσει ένα μάτσο βρωμιάρηδες και δείχνουν πόσο δυνατός στρατός είναι». Στο ίδιο πλαίσιο, σε μια βιντεοσκοπημένη, εμπρηστική δήλωσή του αποκάλεσε τη ρωσική στρατιωτική ηγεσία «κακή» και ορκίστηκε να παρελάσει για «δικαιοσύνη», απειλώντας όποιον στεκόταν εμπόδιο στο δρόμο του.
Παρεμβαίνοντας, όμως, στο λογαριασμό του στο Telegram, ο Βασίλι Γκολούμπεφ, κυβερνήτης του Ροστόφ, δήλωσε πως «η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί τη μέγιστη συγκέντρωση όλων των δυνάμεων για τη διατήρηση της τάξης. Οι αρχές επιβολής του νόμου κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο για την ασφάλεια των κατοίκων της περιοχής. Ζητώ από όλους να παραμείνουν ψύχραιμοι και να μην φεύγουν από το σπίτι χωρίς να το χρειάζονται».
Έκτακτα μέτρα σε όλη τη Ρωσία
Σύμφωνα με τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης έχουν ανεγερθεί σημεία ελέγχου στο Ροστόφ-ον-Ντον, κοντά στα νότια σύνορα με την Ουκρανία. Την ίδια στιγμή, ανώνυμοι αξιωματούχοι δήλωσαν στο πρακτορείο ειδήσεων TASS ότι τα μέτρα ασφαλείας έχουν ενισχυθεί στη Μόσχα με μονάδες εθνοφρουράς που αναπτύχθηκαν, για να διατηρηθεί η ειρήνη, ενώ βίντεο στα κοινωνικά δίκτυα υποτίθεται ότι δείχνουν τεθωρακισμένα οχήματα σταθμευμένα στους δρόμους της πρωτεύουσας. Τα ρωσικά ΜΜΕ γνωστοποίησαν επίσης ότι η Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας θα παραμείνει κλειστή σήμερα για το κοινό, υποστηρίζοντας ότι ο λόγος για το κλείσιμο ήταν επειδή επρόκειτο να πραγματοποιηθεί εκδήλωση εκεί. Πάντως, «αντιτρομοκρατικά μέτρα» έχουν ληφθεί ήδη σε πολλά σημεία της ρωσικής πρωτεύουσας, ακόμη και αν σειρά αναλυτών επισημαίνει πως δύσκολα η ομάδα Wagner θα μπορούσε να ανατρέψει ένα καλά δομημένο καθεστώς.
Διάγγελμα Πούτιν
Οι δραματικές εξελίξεις έχουν προκαλέσει συναγερμό στην κυβέρνηση Πούτιν.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ρώσος πρόεδρος αναμένεται να απευθύνει διάγγελμα το πρωί του Σαββάτου στον ρωσικό λαό.
Αυτό επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, με δήλωσή του στο Ria Novosti. «Ναι, στο εγγύς μέλλον θα υπάρξει μήνυμα από τον πρόεδρο», είπε χαρακτηριστικά.
