Ένα προς ένα ανέλυσε στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση τα μέτρα που αποφασίστηκαν στην Άτυπη Πενταμερή Διάσκεψη της Γενεύης ο ελληνοκύπριος διαπραγματευτής Μενέλαος Μενελάου, ο οποίος συμμετείχε και στα τρία στάδια της διαδικασίας: δείπνο, διμερείς επαφές και Ολομέλεια.
Ο κύριος Μενελάου αποτίμησε το αποτέλεσμα της Διάσκεψης ως προς την σωστή κατεύθυνση για την επανέναρξη συνομιλιών για λύση του Κυπριακού, σημειώνοντας ότι όλες οι συζητήσεις με τα συμμετέχοντα μέρη ήταν εντός του πλαισίου των προπαρασκευαστικών διαδικασιών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος άκουσε τις πλευρές με πολύ προσοχή.
Δεν παρέλειψε να σημειώσει τις δυσκολίες και τα εμπόδια σε ότι αφορά στις απαράδεκτες αξιώσεις της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς περί λύσης δύο κρατών, που τέθηκαν στη Διάσκεψη της Γενεύης. Την ίδια ώρα σημείωσε την μεγαλύτερη κινητικότητα που καταγράφηκε από όλες τις πλευρές και τον συνυπολογισμό γεωπολιτικών και γεωστρατηγικών παραγόντων πέραν του Κυπριακού.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο Χρίστου εξηγεί: Γιατί δεν πήγε στη Γενεύη και γιατί βλέπει εύνοια για Τουρκία
Οι διευκρινίσεις των μέτρων:
- Διορισμός Προσωπικού Απεσταλμένου: Δεν έγινε καμία συζήτηση για το όνομα, συζητήθηκε μόνο η πτυχή εάν θα μπορούσε να είναι στα απορρέοντα της Διάσκεψης. Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη εάν δεν θα επαναδιοριστεί η Μαρία Άνχελα Ολγκί. Οι όροι εντολής αναμένεται να παραμείνουν ίδιες: πολιτικές διεργασίες για πολιτική λύση του προβλήματος. Ο διορισμός αναμένεται άμεσα, αφού προηγηθούν διαβουλεύσεις με τα εμπλεκόμενα μέρη.
- Διάνοιξη τεσσάρων οδοφραγμάτων: Δεν τέθηκαν στο τραπέζι της συζήτησης συγκεκριμένες περιοχές
- Διορισμός Επιτροπής Νεολαίας: Επιπρόσθετη των δώδεκα Τεχνικών Επιτροπών με τον διορισμό Ελληνοκύπριου και Τουρκοκύπριου επικεφαλής.
- Λειτουργία Δικοινοτικού Φωτοβολταϊκού Πάρκου: Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οποία έχει ήδη εκπονηθεί μελέτη βιωσιμότητας.
- Νέα Διάσκεψη τον Ιούλιο: Ορίστηκε λόγω των άλλων υποχρεώσεων που θα έχει αργότερα ο ΓΓ του ΟΗΕ με την προγραμματισμένη Σύνοδο Υψηλού Επιπέδου τον Σεπτέμβριο. Η θητεία του λήγει στο τέλος 2026.
- Πρωτοβουλίες για Κλίμα: Προτέινεται η αποκατάσταση μεταλλείων στον κατεχόμενο Πενταδάκτυλο που υφίσταται μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή.
Ο κύριος Μενελάου αποκάλυψε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά πρότεινε επίσης τη σύσταση Επιτροπής Αλήθειας για τους Αγνοούμενους για την οποία προέβαλαν προσκόμματα η τουρκική και τουρκοκυπριακή πλευρά. Την ίδια ώρα, σημείωσε ότι οι αποφάσεις αντανακλούν σε πεδία συνεργασίας μέσα από τα οποία μπορούν να επιτευχθούν συγκλίσεις για προοπτική επανένωσης του νησιού και λύσης του Κυπριακού. Σε καμία περίπτωση υπογράμμισε, δεν είναι καλλιέργεια κουλτούρας συνύπαρξης μεταξύ δύο χωριστών οντοτήτων.
«Δεν ήταν περί ανέμων και υδάτων»
Ερωτηθείς ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής για το απρόσμενο τετ-α-τετ μετά το δείπνο του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, απάντησε ότι «δεν ήταν περί ανέμων και υδάτων», ωστόσο η ουσιαστική συζήτηση για το Κυπριακό έγινε στις διμερείς επαφές του Προέδρου και του Γενικού Γραμματέα και στην Ολομέλεια της Διάσκεψης.
Ο ρόλος της ΕΕ
Ο κύριος Μενελάου υπογράμμισε ότι η κοινή επιστολή Κόστα-ΦονΝτερ Λάϊεν αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πτυχές της Διάσκεψης, με την επαναβεβαίωση και την υποβοήθηση των ευρωπαϊκών θεσμών στη διαδικασία για επανέναρξη συνομιλιών για λύση του Κυπριακού. Σε ότι αφορά στο περιεχόμενο, το μεταφράζει ως μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις για τη θέση και τον ρόλο της ΕΕ, κυρίως προς το μέρος που δεν είναι εναρμονισμένο με το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού προβλήματος.