Του Χριστόφορου Χριστοφόρου
Μετά από 24 μήνες διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε Αναστασιάδη και Ακιντζί στην Λευκωσία, δύο Μον Πελεράν, μία Γενεύη και 40 κύματα... το Κυπριακό έφτασε στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας το καλοκαίρι του 2017. Η διεξαγωγή της συνόδου συμφωνήθηκε -υπό μία προϋπόθεση- σε δείπνο των ηγετών με τον Αντόνιο Γκουτέρες στην Νέα Υόρκη στις 4 Ιουνίου...
ΔΗΛΩΣΗ – 04/06/2017 ΑΝΤΟΝΙΟ ΓΚΟΥΤΕΡΕΣ Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ "Ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ κ. Έσπεν Μπαρθ Έιντε θα εμπλακεί με όλους τους συμμετέχοντες στην προετοιμασία ενός κοινού εγγράφου που θα καθοδηγεί τις συζητήσεις για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις στη βάση της έκβασης των συναντήσεων της διάσκεψης για την Κύπρο στη Γενεύη και στο Μοντ Πελεράν."
Κάτι που δεν κατέστη εφικτό κι έτσι η σύνοδος δεν άρχισε με τους καλύτερους οιωνούς...
ΔΗΛΩΣΗ – 27/06/2017 ΕΣΠΕΝ ΜΠΑΡΘ ΕΪΝΤΕ Τέως Ειδικός Σύμβουλος ΓΓ ΟΗΕ "Οι πλευρές αισθάνονται ότι δεν έχουμε ένα κοινό έγγραφο, έτσι ο ΓΓ με τον οποίο έχω μιλήσει κατ` επανάληψη τις τελευταίες ημέρες αποφάσισε ότι δεν θα το παρουσιάσουμε ως ένα κοινό έγγραφο."
Σε δύο τραπέζια “τρέχουν” οι μάχες των κόκκινων γραμμών για την εσωτερική και την εξωτερική πτυχή... Η τουρκική πλευρά καταθέτει πρόταση για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις. Εισηγείται προσαρμογή της συνθήκης εγγυήσεων στα νέα δεδομένα, τη διατήρηση αποσπασμάτων και τη σταδιακή απόσυρση των στρατευμάτων – με ρήτρα αναθεώρησης ή επανεξέτασης. Εκεί χάλασε η σούπα...
ΔΗΛΩΣΗ – 29/06//2017 ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Πρόεδρος της Δημοκρατίας "Δεν μας ικανοποιεί καθόλου."
ΔΗΛΩΣΗ – 29/06/2017 ΜΕΒΛΟΥΤ ΤΣΑΒΟΥΣΟΓΛΟΥ Υπουργός Εξωτερικών "Οι ε/κ πλευρά και η Ελλάδα αναμένουν κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων. Αυτό είναι ένα όνειρο. Θα πρέπει να ξυπνήσουν και να εγκαταλείψουν το όνειρο."
ΠΡΩΤΟ... ΠΛΑΙΣΙΟ
Εν μέσω εμπλοκής φτάνει στο Κραν Μοντάνα ο ΓΓ του ΟΗΕ στις 30 Ιονίου. Εν αρχή κάθεται στο ίδιο τραπέζι με όλες τις αντιπροσωπείες, πετάει την ομιλία που του ετοίμασαν οι συνεργάτες του και λέει πως θα μιλήσει ως Αντόνιο και όχι ως ΓΓ. Όπως είπε - όποτε έρχεται στην Λευκωσία, πάει στην Αθήνα, την Θεσσαλονίκη, την Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη νιώθει πως βρίσκεται στο σπίτι του στην Πορτογαλία. Το μεσημέρι παραθέτει γεύμα στους δύο ηγέτες....
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ – 30/06/2017
-Μην κουτσομπολεύεται...
Κοτζιάς και Τσαβούσογλου επρόκειτο να συναντηθούν εκείνη την ημέρα, κάτι που τελικά δεν έγινε. Και κάποιος δεν μπορούσε να κρύψει τον εκνευρισμό του...
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ – ΤΣΑΒΟΥΣΟΓΛΟΥ – 30/06/2017
-Γιατί αρνηθήκατε να συναντηθείτε με τον κ. Κοτζιά;
-Γιατί φωνάζετε; Με ανακρίνετε; Ποιος είστε;
-Γιατί αρνηθήκατε να συναντήσετε τον κύριο Κοτζιά;
-Δεν αρνήθηκα, ποιος σας το είπε αυτό; Απλώς δεν μπορέσαμε να κανονίσουμε την ώρα. Σας είπε ότι αρνήθηκα;
-Ναι...
-Τότε δεν σας είπε την αλήθεια, λυπάμαι.
Στο περιβόητο δείπνο της 30ης Ιουνίου – ο ΓΓ προτείνει το πλαίσιο των έξι σημείων. Στις 2 Ιουλίου ο Έιντε αποστέλλει στις αντιπροσωπείες το πρώτο άτυπο έγγραφο, με το περιεχόμενο του οποίου διαφωνεί η ε/κ πλευρά – θεωρώντας πως δεν αποτυπώνονται όσα είχαν ειπωθεί...
ΔΗΛΩΣΗ – 03/07/2017 ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΑΚΙΝΤΖΙ Τέως Τουρκοκύπριος Ηγέτης "Η τ/κ πλευρά και η Τουρκία, παραμένουν εντός του πλαισίου που έθεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ, χωρίς να βγαίνουν από αυτό."
Η ε/κ πλευρά υποδεικνύει στον Έιντε πως: ο ΓΓ δεν άφησε κανένα παράθυρο για συνέχιση εγγυητικών και επεμβατικών δικαιωμάτων και για τα ζητήματα διακυβέρνησης δεν τοποθετήθηκε συγκεκριμένα για εκ περιτροπής προεδρία και θετική ψήφο. Υπέδειξε ακόμη ότι δεν αποτυπώθηκαν σωστά τα λεγόμενα Γκουτέρες για εδαφικό και περιουσιακό, για το οποίο στην προφορική διατύπωση είχε εκφραστεί η ανάγκη για προστασία των ιδιοκτητών.
ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ
Το μεσημέρι της 3ης Ιουλίου όλοι εμπλεκόμενοι δίνουν γραπτώς τις προτάσεις τους. Η τουρκική πλευρά κατάφερε να κλείσει μέσα σε μισή σελίδα όλη κι όλη την πρόταση της για την ασφάλεια, η οποία περιλαμβάνει ρήτρα αναθεώρησης σε 15 χρόνια.
ΔΗΛΩΣΗ – 04/07/2017 ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ Τέως Υπουργός Εξωτερικών Ελλάδας Κάποιοι κάνουνε γύρω – γύρω από τα ζητήματα και δεν καταλήγουμε.
Υπό την προϋπόθεση ότι θα υπήρχε συμφωνία για κατάργηση εγγυήσεων και αποχώρηση στρατευμάτων εντός ενός συμφωνημένου πλαισίου, ο Πρόεδρος προτείνει -μεταξύ άλλων- τη σύσταση πολυεθνικής δύναμης και την εξαίρεση των εγγυητριών δυνάμεων από την επιτροπή παρακολούθησης. Για το περιουσιακό εισηγείται να γίνονται σεβαστά τα κριτήρια του “συναισθηματικού δεσμού” και της σημαντικής βελτίωσης των περιουσιών, ενώ συζητά και περιορισμούς στην αγορά περιουσίας από Ε/κ στην τ/κ πολιτεία. Για το εδαφικό ξεχωρίζει η ελαστικότητα για δημιουργία ειδικού καθεστώτος σε κάποιες περιοχές. Σε ό,τι αφορά στη διακυβέρνηση... εμφανίζεται πρόθυμος να συζητήσει εκ περιτροπής προεδρία και σύνθεση 2:1 σε κάποια συλλογικά όργανα.
ΔΗΛΩΣΗ – 05/07/2017 ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΑΚΙΝΤΖΊ Τέως Τουρκοκύπριος Ηγέτης "Για τα μάτια του κόσμου."
ΔΗΛΩΣΗ – 05/07/2017 ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Πρόεδρος της Δημοκρατίας "Εάν κάποιοι δεν θέλουν να αποδεχτούν εύλογες ανησυχίες των Ε/κ και προσπαθούν να δημιουργήσουν άλλη εικόνα, αυτό είναι ένα πρόβλημα που οι ίδιοι πρέπει να λύσουν."
ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ
Ένα ολοήμερο “σκωτσέζικο ντους”, με τον Τσαβούσογλου να ρυθμίζει τη θερμοκρασία του νερού, οδήγησε στο δείπνο της 6ης Ιουλίου.
-Μουσταφά είσαι εδώ;
Μέχρι το μεσημέρι ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωνε τον Αντονίο Γκουτέρες ότι θα παρουσιαζόταν πιο ευέλικτος στη διαπραγμάτευση, το βράδυ έμεινε στα λόγια αρνούμενος να αποδεχθεί τη ρήτρα συνολικής αποχώρησης των στρατευμάτων. Το ζήτημα των στρατευμάτων συζητήθηκε όπως παραπεμφθεί σε επίπεδο αρχηγών κρατών των εγγυητήριων. Το ανατολίτικο παζάρι τέλειωσε στις 3 το πρωί, χωρίς να καταλήξει κάπου...
ΔΗΛΩΣΗ – 07/07/ ΑΝΤΟΝΙΟ ΓΚΟΥΤΕΡΕΣ Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ "Η διάσκεψη για την Κύπρο έκλεισε χωρίς να επιτευχθεί συμφωνία."
Την επόμενη μέρα ακούσαμε για πρώτη φορά αυτό...
ΔΗΛΩΣΗ Ρ.Τ. ΕΡΝΤΟΓΑΝ Τούρκος Πρόεδρος "Πλέον δεν υπάρχει νόημα να επιμένουμε σε αυτές τις παραμέτρους. // Αναμφίβολα σε περίπτωση που δεν γίνει θα αρχίσουμε να εξετάζουμε το σχέδιο Β και το σχέδιο Γ."
ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΙΣ ΠΛΑΙΣΙΟ
Η συζήτηση και οι διαφορετικές ερμηνείες επί του πλαισίου Γκουτέρες συνεχίστηκε για χρόνια. Στις 25 Νοεμβρίου του 2019, στην τριμερή του Βερολίνου, ο ΓΓ επικαλέστηκε το πλαίσιο όπως αυτό παρουσιάστηκε στις 30 Ιουνίου. Τι ακριβώς περιλαμβάνει; Με βάση την ανάλυση του εγγράφου που διέρρευσε σε συνδυασμό με το περιεχόμενο της έκθεσης Γκουτέρες του Σεπτεμβρίου του 2017 το πλαίσιο των έξι σημείων περιλαμβάνει:
- Για την ασφάλεια αναφέρεται η ανάγκη για ένα νέο σύστημα εγγυήσεων με διεθνή διάσταση, χωρίς δικαίωμα επέμβασης. Οι εγγυήτριες δεν μπορούν να το εποπτεύσουν.
- Για τα στρατεύματα πρέπει να υπάρξει δραστική μείωση από την πρώτη μέρα, να φτάσουμε στα επίπεδα των αποσπασμάτων του `60. Για τη ρήτρα τερματισμού ή αναθεώρησης πρέπει να γίνει συζήτηση σε επίπεδο αρχηγών κρατών.
- Για το εδαφικό, πρέπει να προσαρμοστεί ο χάρτης των Τ/κ ώστε να καλύπτει τις ανησυχίες των Ε/κ.
- Για το περιουσιακό αναφέρονται δύο περιουσιακά καθεστώτα. Για περιοχές που υπόκεινται σε εδαφική αναπροσαρμογή να δίνεται κατά βάση προτεραιότητα στους ιδιοκτήτες – Για περιοχές που δεν υπόκεινται σε εδαφική αναπροσαρμογή να δίνεται κατά βάση προτεραιότητα στους χρήστες.
- Για το ζήτημα της ισότιμης μεταχείρισης σε σχέση με τη μόνιμη διαμονή Ελλήνων και Τούρκων υπηκόων, να υπάρχει δίκαιο πλαφόν.
- Για την αποτελεσματική συμμετοχή να συζητηθεί το ζήτημα της μίας θετικής ψήφου, όπως και το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας.
