Στην ιστορία των αμέτρητων μαχών της γυναίκας για ισότητα, ένα από τα σημαντικότερα κερδισμένα πεδία υπήρξε αυτό των πολιτικών δικαιωμάτων. Η γυναίκα μαζί με τα όσα άλλα που στερείτο για αιώνες, στερείτο και της δυνατότητας να αποφασίζει για τα κοινά ή να συμμετέχει σε αυτά μέσα από τον πολιτικό στίβο.
Η Κύπρια γυναίκα δεν υπήρξε εξαίρεση αυτού του αποκλεισμού, αφού μέχρι και την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν είχε δικαίωμα ούτε του εκλέγειν, ούτε του εκλέγεσθαι.
Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών εισήχθη στην Κύπρο με την εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας μέσω του δοτού Συντάγματος της Ανεξαρτησίας το 1959.
Η εξέλιξη αυτή για την μέχρι πρότινος βρετανική αποικία Κύπρος, ήταν το φυσικό απότοκο των διεθνών εξελίξεων στο θέμα, όπου το δικαίωμα ψήφου των γυναικών είχε καταστεί πλέον δεδομένο στοιχείο ενός διεθνούς δημοκρατικού προτύπου.
Πολύ νωρίτερα τα πρώτα ψήγματα πολιτικής ισότητας των φύλων
Αν και χρειάστηκε να φτάσουμε στο 1959 για να αποκτήσουν οι γυναίκες της Κύπρου δικαίωμα ψήφου, το θέμα είχε αρχίσει να αναδύεται εντός της κοινωνίας πολύ νωρίτερα και μάλιστα σε βαθμό πρωτοποριακό εν συγκρίσει με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Συγκεκριμένα ήταν το 1906 όταν οι βρετανικές αποικιακές αρχές έδωσαν στις γυναίκες το δικαίωμα να ψηφίζουν για τις Εκπαιδευτικές Επιτροπές για φορολογικούς λόγους στον σχετικό Εκπαιδευτικό Τροποποιητικό Νόμο (1906) και μάλιστα χωρίς να έχουν προηγηθεί ακτιβιστικές δραστηριότητες στο νησί. Ωστόσο, η μεταρρύθμιση ανακλήθηκε μετά από κύμα αντιδράσεων από τον ανδρικό πληθυσμό.
Δύο δεκαετίες αργότερα και συγκεκριμένα τον Μάιο του 1931, ο πολιτικός Κυριάκος Ρωσσίδης πρότεινε την εισαγωγή του δικαιώματος ψήφου των γυναικών στο Νομοθετικό Συμβούλιο με επιχειρήματα ότι οι γυναίκες πλήρωναν φόρους και οι περισσότερες δυτικές χώρες είχαν ήδη εισαγάγει τέτοια μεταρρύθμιση. Η προσπάθεια του Κυριάκου Ρωσσίδη προσέκρουσε στις αντιδράσεις ανδρών πολιτικών που καταψήφισαν τη μεταρρύθμιση με το επιχείρημα ότι υπήρχαν και άνδρες που δεν είχαν ακόμη δικαίωμα ψήφου. Αποτέλεσμα, τον επόμενο χρόνο οι Βρετανοί διέλυσαν το Κυπριακό Νομοθετικό Συμβούλιο και το θέμα τέθηκε μπήκε σε αναμονή.
Οι πρώτες Προεδρικές εκλογές
Η ανεξαρτησία της χώρας προέκυψε μέσα από τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου του Φεβρουαρίου 1959. Ωστόσο η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε επίσημα την 16η Αυγούστου του 1960.
Βάσει του συντάγματος, το σύστημα διακυβέρνησης ήταν η προεδρική δημοκρατία με πρόεδρο Ελληνοκύπριο και αντιπρόεδρο Τουρκοκύπριο εκλεγμένους, τον πρώτο από τους ελληνικής και τον δεύτερο από τους τουρκικής καταγωγής κατοίκους της χώρας.
Οι πρώτες Προεδρικές εκλογές για τη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία στις οποίες προσήλθαν στις κάλπες για πρώτη φορά και γυναίκες, έλαβαν χώρα στις 13 Δεκεμβρίου του 1959 όπου υποψήφιοι ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄ και ο Ιωάννης Κληρίδης. Από την αναμέτρηση ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ εξελέγη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με ποσοστό 66,82%, έναντι του Ιωάννη Κληρίδη που κατέλαβε ποσοστό 33,28%. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είχε εκλεγεί χωρίς ανθυποψήφιο ο Φαζίλ Κιουτσούκ.
Πηγές: The Struggle for Female Suffrage in Europe: Voting to Become Citizens. (2012). Nederländerna: Brill, Vassiliadou, Myria (1997) Herstory: The Missing Woman of Cyprus, The Cyprus. Review, Vol.9, Spring No.1, pp. 95-120, Wikipedia, Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών
