Του Νικόλα Ζαννέττου
Ένα οργιώδες παρασκήνιο που διήρκησε μέχρι και την τελευταία στιγμή ήταν σε εξέλιξη από τη Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή το πρωί προτού υιοθετηθεί η Προεδρική Δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας μετά την προσφυγή της Δημοκρατίας εξαιτίας των νέων προκλήσεων από Ερντογάν και Τατάρ.
Το πρώτο προσχέδιο που μοίρασαν οι Βρετανοί ως οι penholders του κυπριακού στην εισαγωγή του δεν έκανε καμιά αναφορά στο ζήτημα των Βαρωσίων. Συγκεκριμένα το κείμενο άρχιζε με την επαναβεβαίωση της δέσμευσης του Συμβουλίου Ασφαλείας για λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως προνοείται στα σχετικά ψηφίσματα. Αναφορά που από τη μια έπρεπε να περιληφθεί, από την άλλη όμως το κύριο ζητούμενο ήταν η καταδίκη των νέων τετελεσμένων που εξήγγειλαν Τατάρ και Ερντογάν. Στο δεύτερο προσχέδιο η συγκεκριμένη παράγραφος μετακινήθηκε στο τέλος.
Επιπλέον στο πρώτο προσχέδιο απουσίαζε η αναφορά στην προηγούμενη Προεδρική Δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας για το θέμα των Βαρωσίων με ημερομηνία 9 Οκτωβρίου 2020, η οποία καλούσε την τουρκική πλευρά να αναστρέψει τις παράνομες ενέργειες που έκανε τότε με τον πρώτο γύρο των προκλήσεων για τα Βαρώσια. Στο δεύτερο προσχέδιο η αναφορά αυτή προστέθηκε.
Στο δεύτερο προσχέδιο προστέθηκε επίσης η πρόταση ότι "οποιαδήποτε απόπειρα για εγκατάσταση ανθρώπων πέραν από τους νόμιμους ιδιοκτήτες σε οποιοδήποτε μέρος των Βαρωσίων είναι "απαράδεκτη. Κρατήθηκε επίσης η πρόταση του πρώτου προσχεδίου ότι οποιεσδήποτε ενέργειες σε σχέση με τα Βαρώσια θα πρέπει να γίνονται στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων.
Η αμέσως επόμενη παράγραφος ήταν η πιο σημαντική για τη Λευκωσία. Στο πρώτο προσχέδιο δεν υπήρχε ονομαστική αναφορά στους ηγέτες της Τουρκίας και του ψευδοκράτους. Η αναφορά ήταν αόριστη και το Συμβούλιο εξέφραζε απλά τη ¨βαθιά του ανησυχία” για τις ανακοινώσεις στην Κύπρο σε σχέση με τα Βαρώσια. Μάλιστα το συγκεκριμενοποιούσε λέγοντας ότι το άνοιγμα αφορούσε το 3,4% της περίκλειστης περιοχής. Στο δεύτερο προσχέδιο αφαιρέθηκε η “βαθιά ανησυχία” και προστέθηκε η “καταδίκη των ενεργειών”. Αφαιρέθηκε επίσης το 3,4% και προστέθηκε το περαιτέρω άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής, ενώ το λεκτικό στην επόμενη πρόταση έγινε πιο αυστηρό με την αανφορά σε “μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση των προηγούμενων ψηφισμάτων και δηλώσεων”.
Στο τρίτο προσχέδιο έγινε κατορθωτό στη συγκεκριμένη παράγραφο να ονομαστούν οι “ηγέτες της Τουρκίας και των Τ/κ” για τις συγκεκριμένες ανακοινώσεις.
Στην πέμπτη παράγραφο στο δεύτερο προσχέδιο προστέθηκε η λέξη “άμεση” αναστροφή της πορείας των ενεργειών και των βημάτων που έγιναν στα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020, σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί ότι η βαλίτσα σε σχέση με τα Βαρώσια πάει πίσω στο χρόνο και πως στην ουσία τώρα πρόκειται για το δεύτερο παρόμοιο βήμα. Προστέθηκε επίσης ηα αναφορά ότι αυτές οι εντάσεις “θα βλάψουν τις προοπτικές για διευθέτηση” του κυπριακού.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Λευκωσία το βράδυ της Πέμπτης ήταν σε συνεχή επαφή με τους Βρετανούς και συγκεκριμένα την Υφυπουργό Εξωτερικών Γουέντι Μόρτον η οποία είχε την εποπτεία της όλης διαδικασίας. Από την πορεία των πραγμάτων διαφάνηκε η πρόθεση των Βρετανών για άλλη μια φορά να περιορίσουν στο μέτρο του δυνατού ισχυρές καταδικαστικές αναφορές σε βάρος των Τούρκων.
