Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ευχαρίστησε την Τρίτη τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το «θάρρος» του να άρει την αντίθεσή του στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Σε συνάντηση κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, ο Μπάιντεν χαιρέτισε την ολοκλήρωση μιας μεγάλης διπλωματικής ώθησης για να πειστεί ο Ερντογάν να σταματήσει να εμποδίζει την αίτηση της Σουηδίας.
«Θέλω να σας ευχαριστήσω για τη διπλωματία σας και το θάρρος σας να το αναλάβετε. Και θέλω να σας ευχαριστήσω για την ηγεσία σας», είπε ο Μπάιντεν στον Ερντογάν.
Όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η απογοήτευση είχε αυξηθεί στις δυτικές πρωτεύουσες για τα εμπόδια του Ερντογάν στη Σουηδία, αφού απαιτείτο ομόφωνη έγκριση από τα μέλη του ΝΑΤΟ προκειμένου να ολοκληρωθεί η προσπάθεια ένταξης στη συμμαχία, που ξεκίνησε, μαζί με τη Φινλανδία, ως απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πέρυσι.
Ο Μπάιντεν μίλησε με τον Ερντογάν από το Air Force One για σχεδόν μία ώρα την Κυριακή, σε μια προσπάθεια να σπάσει το αδιέξοδο και να αποφύγει μια ντροπιαστική αποτυχία στη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους. Ο Ερντογάν απέσυρε απότομα την αντίθεσή του αργά τη Δευτέρα, την παραμονή της συνάντησης του ΝΑΤΟ.
Για μήνες, ο Ερντογάν επέμενε σε μια καταστολή στη Σουηδία εναντίον μελών κουρδικών κινημάτων που έχουν κηρυχτεί εκτός νόμου στην Τουρκία, κάτι που η σουηδική κυβέρνηση λέει ότι έχει κάνει τώρα.
Αλλά οι εικασίες αυξήθηκαν σχετικά με το ποιες άλλες παραχωρήσεις απέσπασε η Τουρκία για να δώσει το πράσινο φως.
Ο Ερντογάν είχε αναφέρει την τελευταία στιγμή ότι η έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα εξαρτηθεί από το αν η Τουρκία θα μπορέσει να ανανεώσει τις τελματωμένες ενταξιακές συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μια άλλη μακροχρόνια απαίτηση από την Τουρκία για αγορά σύγχρονων αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16 φάνηκε να ενισχύεται στον απόηχο της απόφασης για τη Σουηδία.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν, τόνισε την Τρίτη ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ «είναι σαφής και κατηγορηματικός εδώ και μήνες ότι υποστήριζε τη μεταφορά των F-16», θεωρώντας ότι αυτό είναι προς το συμφέρον του ΝΑΤΟ.
"Δεν έχει θέσει επιφυλάξεις ή όρους σε αυτό στα δημόσια και ιδιωτικά σχόλιά του τους τελευταίους μήνες. Και σκοπεύει να προχωρήσει σε αυτή τη μεταφορά σε συνεννόηση με το Κογκρέσο", σημείωσε
Αμερικανός αξιωματούχος είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι ο Λευκός Οίκος τώρα «εμπλακεί ενεργά» με το Κογκρέσο, όπου υπήρξε σημαντική αντίθεση για να επιτραπεί η πώληση.
Ο Σάλιβαν είπε ότι «θα συνεργαστούμε με το Κογκρέσο για τον κατάλληλο χρόνο για να φτάσουν» τα πολεμικά αεροσκάφη στην Τουρκία. Αλλά δεν μπορούσε «να κάνει εικασίες για την ακριβή ημέρα που θα συμβεί».
Αν και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, και ο Πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ουλφ Κρίστερσον, συμμετείχαν ενεργά στις διαπραγματεύσεις με τον Ερντογάν, ο Σάλιβαν τόνισε τη «σημαντική πρόσφατη» εμπλοκή των ΗΠΑ.
Όσον αφορά την προσπάθεια του Ερντογάν να συνδέσει τις φιλοδοξίες της Τουρκίας για την ΕΕ με το ζήτημα Σουηδίας-ΝΑΤΟ, ο Σάλιβαν είπε ότι ο Μπάιντεν «από καιρό» υποστηρίζει την είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ωστόσο, αυτό θα απαιτούσε «συζητήσεις για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και βήματα σχετικά με τη δημοκρατική ανθεκτικότητα που περνά κάθε υποψήφια χώρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση». «Οπότε, όσον αφορά εμάς, αυτά τα θέματα δεν συνδέονται», είπε.
