«Συνιστώ στα ΜΜΕ Ελλάδας και Κύπρου, που ανακαλύπτουν προβλήματα, να κρατήσουν πιο χαμηλά τη μπάλα. Δεν πρόκειται να δεχθούμε αμφισβήτηση με ευφάνταστα σενάρια» ήταν η δήλωση του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της συζήτησης των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή των Ελλήνων, διαβεβαιώνοντας την ίδια στιγμή ότι υπάρχει απόλυτη συναντίληψη με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη για τα κρίσιμα ζητήματα. Όσο κι αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίαζε την κρίση ως απόρροια της δημοσιογραφικής σεναριολογίας, η δήλωσή του καταδείκνυε προφανώς τις προεκτάσεις που είχαν οι τελευταίες δημόσιες δηλώσεις αξιωματούχων σε Κύπρο και Ελλάδα που προκαλούσαν-εκτός των άλλων- και πρόβλημα στο εσωτερικό των δύο χωρών. Ήταν όμως και μία δήλωση που στόχο είχε να εκτονώσει την κρίση που αναπόφευκτα προκλήθηκε το τελευταίο διάστημα μεταξύ Αθήνας-Λευκωσίας για το καλώδιο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι μετά τις δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη ακολούθησε η τηλεδιάσκεψη που παρά την τεταμένη ατμόσφαιρα για το τι τελικά θέλει η Λευκωσία, με κοινή ανακοίνωση των δύο Υπουργείων Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, επιβεβαιώθηκε η βούληση όλων των μερών να συνεχίσουν σε πνεύμα ενότητας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης τη συνεργασία τους προς αυτήν την κατεύθυνση.

Μία συνάντηση και η σημειολογία

Την Τρίτη που πέρασε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης και η αναπληρώτρια πρόεδρος του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου συναντήθηκαν στην Αθήνα με τον Έλληνα υπουργό Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου. Η είδηση δεν ήταν το μήνυμα που επανέλαβε  ο Χάρης Γεωργιάδης με το πέρας της συνάντησης πως το έργο είναι μια εθνική επένδυση που πρέπει οριστικά και αμετάκλητα να προχωρήσει. Ήταν αφενός η σημειολογία ότι δύο πρόεδροι επιτροπών, των Εξωτερικών και Οικονομικών θέλησαν να στείλουν το μήνυμα πως η Βουλή θα στηρίξει το καλώδιο παρά την διγλωσσία που επικρατεί στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Ήταν αφετέρου το γεγονός ότι αυτή η συνάντηση έγινε ένα εικοσιτετράωρο μετά την παρουσία του υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού στην βουλή, όπου επανέλαβε τα περί μη βιωσιμότητας του καλωδίου, ξεκαθάρισε πως είναι έτοιμος να διευκολύνει την κυβέρνηση και την ίδια στιγμή διέψευσε υπουργό άλλης κυβέρνησης φωτογραφίζοντας τον Σταύρο Παπασταύρου, ότι ο ίδιος κατέχει μελέτες βιωσιμότητας και δεν τις έχει παραδώσει ούτε στον υπουργό ενέργειας Γιώργο Παπαναστασίου.   Η όλη κατάσταση ανέδειξε συνεπώς δύο εξόχως σοβαρά πολιτικά ζητήματα:

• Την πολιτική διχογνωμία στο κυβερνητικό στρατόπεδο για το καλώδιο
• Την διασάλευση των σχέσεων που αναπόφευκτα είχε δημιουργηθεί μεταξύ Αθήνας-Λευκωσίας γύρω από την κατάσταση

Παρατεταμένη δυσφορία

Πέραν των τελευταίων δηλώσεων του Έλληνα Πρωθυπουργού και από το Προεδρικό διαμηνύεται τις τελευταίες μέρες πως σε καμία περίπτωση δεν έχουν διασαλευτεί οι σχέσεις Αθήνας -Λευκωσίας. Και πως οι όποιες αντιδράσεις επικεντρώνονται στον τρόπο που λειτουργεί και συμπεριφέρεται ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ Μανούσος Μανουσάκης. Ένας τρόπος λειτουργίας που σε πολλούς όπως λέγεται θυμίζει την συμπεριφορά που είχε ο Ανδρέας Βγενόπουλος όταν ήταν στο πηδάλιο της Λαϊκής Τράπεζας. Είναι γι’ αυτό που υπογραμμίζεται πως η ένταση που προκλήθηκε προ ημερών όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε στον ΑΔΜΗΕ ότι δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει καταγγέλλοντάς προσπάθεια εκβιασμού μέσω επιστολών και πληρωμένων καταχωρήσεων δεν αφορούσε σε καμία περίπτωση την κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά την εταιρεία.

Το τετ α τετ Μητσοτάκη-Χριστοδουλίδη

Όσο όμως κι αν επιχειρείται διαχωρισμός, στην Αθήνα θεωρήθηκε εν πολλοίς εκτός των διπλωματικών θέσμιων η αναφορά. Καθόλου τυχαίο ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σε συνάντηση που είχε με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο περιθώριο της διάσκεψης για τη Γάζα υπογράμμισε την ετοιμότητα της κυπριακής κυβέρνησης να προχωρήσει με το καλώδιο. Πανομοιότυπες ήταν οι αναφορές του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου προς τον Έλληνα ομόλογό του όταν συζήτησαν το εν λόγω θέμα τις επόμενες μέρες. Οι δηλώσεις ωστόσο του Μάκη Κεραυνού που ακολούθησαν στην βουλή, φαίνεται να ενέτειναν την δυσφορία και επανέφεραν το ερώτημα  στην Αθήνα του τι θέλει τελικά η κυπριακή κυβέρνηση δεδομένου ότι η ελληνική κυβέρνηση λαμβάνει συνεχώς συγκεχυμένα μηνύματα. Εδώ και καιρό άλλωστε κύκλοι της Αθήνας διερωτούνται αν ο Μάκης Κεραυνός τοποθετείται και λειτουργεί ως μονάδα ή αν λέει όσα ο Νίκος Χριστοδουλίδης σκέφτεται αλλά δεν λέει δημοσίως. Η δυσφορία μάλιστα του Έλληνα υπουργού Ενέργειας φέρεται να καταγράφηκε στη συνάντηση που είχε με τους δύο βουλευτές Χάρη Γεωργιάδη και Χριστιάνα Ερωτοκρίτου.

Ο Χάρης, ο Νικόλας και ο Κεραυνός

Η  συνάντηση εκείνη, ήταν καθαρά μία πρωτοβουλία του βουλευτή του ΔΗΣΥ Χάρη Γεωργιάδη στο περιθώριο της συμμετοχής τους στο Cyprus Forum που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Ήταν μάλιστα η δεύτερη πρωτοβουλία που ανέλαβε ο Χάρης Γεωργιάδης σε ο,τι αφορά το ζήτημα του καλωδίου. Όταν για παράδειγμα τον Σεπτέμβριο του 2024 γινόταν η πολύωρη συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τα εμπλεκόμενα μέρη και οι διαρροές ήθελαν τον Πρόεδρο να δυσκολεύεται να λάβει την όποια απόφαση φοβούμενος τις πολιτικές αντιδράσεις, ο Χάρης Γεωργιάδης ανέλαβε την πρωτοβουλία ώστε ο ΔΗΣΥ να στηρίξει- μέσω ανακοίνωσης- με τρόπο σαφή το έργο και να τον οδηγήσει έτσι σε συμφωνία.

Όπως διαπιστώνεται, το θέμα του καλωδίου έχει διαταράξει εμφανώς τις σχέσεις και στο εσωτερικό των συγκυβερνώντων κομμάτων. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος σε συνέντευξή του στην Κυριακάτικη «Καθημερινή» διερωτήθηκε για ποιο λόγο δεν είναι βιώσιμο το GSI στέλνοντας σαφές μήνυμα προς τον Μάκη Κεραυνό. Το ΔΗΚΟ για παράδειγμα φαίνεται σφόδρα ενοχλημένο από την στάση του υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού. Είναι καλά γνωστό άλλωστε πως στην διαφαινόμενη διάσταση απόψεων που παρουσιάζεται μεταξύ υπουργού ενέργειας και οικονομικών, ο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει πάρει σαφή θέση υπέρ του Γιώργου Παπαναστασίου ενώ θεωρείται για τον ίδιο και το κόμμα του κόκκινη γραμμή το ενδεχόμενο απομάκρυνσής του -όπως εδώ και καιρό ακούγεται- από το υπουργικό συμβούλιο. Οι δηλώσεις του Νικόλα Παπαδόπουλου φέρεται να ενόχλησαν σφόδρα τον υπουργό Οικονομικών, σε συνδυασμό με τις δηλώσεις των δύο βουλευτών ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ με τον Έλληνα υπουργό Ενέργειας καθώς φάνηκε να τον αδειάζουν.

Τα σημεία τριβής

Οι επιφυλάξεις που εκφράζει ο Μάκης Κεραυνός για την βιωσιμότητα του έργου και οι προβληματισμοί του ότι ενδεχομένως να οδηγήσει σε ένα μίνι μνημόνιο, είναι κάτι που φαίνεται να απασχολεί και να προβληματίζει με την πάροδο του χρόνου γενικότερα την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Πέραν της μελέτης που θέτει ο κ. Κεραυνός για να στηρίξει την άποψή του περί μη βιωσιμότητας, το όλο εγχείρημα τού προκαλούσε καχυποψία από τον καιρό που βρισκόταν στην Ελληνική Τράπεζα και μελετούσαν τον σχεδιασμό του Interconnector. Ο Πρόεδρος δεν θέλει συνεπώς να αναλάβει το βάρος ενός έργου που θεωρείται από πολλούς αμφιλεγόμενο λόγω του οικονομικού τεχνικού αλλά και γεωπολιτικού ρίσκου.   Ούτε βεβαίως από την άλλη να ενεργήσει με τρόπο που ενδεχομένως να τον φέρουν σε ρήξη με την ελληνική κυβέρνηση. Προκαλώντας κατ’ επέκταση την δυσαρέσκεια κύκλων στο εσωτερικό που προωθούν και το έργο αλλά και την ενδυνάμωση των σχέσεων με την Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, ξεκαθαρίζουν πως θα καταβάλουν το ποσό εφόσον προηγουμένως γίνουν οι βυθομετρήσεις.

Από το Προεδρικό ξεκαθαρίζεται πως το γεωπολιτικό ρίσκο του έργου θα κληθεί να το αναλάβει η Αθήνα και γι’ αυτό τον λόγο περιμένουν από την κυβέρνηση Μητσοτάκη να κάνει τα επόμενα βήματα.  Παρά τις δηλώσεις Μητσοτάκη και Γεραπετρίτη για την ετοιμότητα της Ελλάδας να στηρίξει το καλώδιο υπάρχουν κύκλοι στην Αθήνα και στη Λευκωσία που εκτιμούν πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης σίγουρα ανησυχεί για το τι μπορεί να ακολουθήσει στο γεωπολιτικό κομμάτι. Μία αντίδραση για παράδειγμα της Τουρκίας θα αναγκάσει την Ελλάδα να αμυνθεί, με πολλούς να διερωτώνται στα πολιτικά πηγαδάκια αν η «Αθήνα θα πρέπει να μπει σε πόλεμο για το καλώδιο». Την ίδια στιγμή δεν πρέπει να αγνοείται πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρίσκεται σε πίεση από το δεξιότερο ακροατήριο της Νέας Δημοκρατίας για τη στάση της απέναντι στην Τουρκία και την ίδια στιγμή από την ελληνική κοινή γνώμη που πληρώνει ήδη για αυτό το έργο.

Η αίσθηση που ενισχύεται είναι πως και οι δύο πλευρές φοβούνται να προχωρήσουν λόγω του ρίσκου που ενέχει το καλώδιο, χωρίς ωστόσο να αναλάβει είτε η μία πλευρά είτε η άλλη το βάρος του ναυαγίου. Το σίγουρο πάντως είναι πως το επόμενο διάστημα θα κληθούν να λάβουν αποφάσεις. Αυτό που θέλει και η μία αλλά και η άλλη πλευρά ωστόσο είναι από τις όποιες αποφάσεις να μειωθεί όσο γίνεται περισσότερο το πολιτικό και οικονομικό κόστος που ενέχει το όλο έργο.