Θέμα χρόνου είναι σύμφωνα με τον καθηγητή Πάνο Παπαναστασίου το ναυάγιο του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας, ο οποίος αναλύει τα ρίσκα του αγωγού και «δείχνει» τους λανθασμένους χειρισμούς, ενώ τονίζει ότι θα πρέπει η διαχείρισή του να περάσει στο Υπουργείο Οικονομικών.
Μιλώντας στην εκπομπή Alpha Καλημέρα ο καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου Πάνος Παπαναστασίου διερωτάται γιατί μέχρι τώρα δεν κάναμε δουλειά και πώς ελπίζουμε μετά από μια συνάντηση να γίνει από τώρα και στο εξής.
«Το θέμα είναι ότι τις τελευταίες μέρες είδαμε ξανά κάποιες πιέσεις, όπως φαίνεται και από τις δηλώσεις του Προέδρου, πιέσεις προς τη ΡΑΕΚ για αναγνώριση εξόδων. Όλο το παιχνίδι εκεί πέρα εστιάζεται τώρα και εκεί πέρα παίζεται. Πώς η ΡΑΕΚ θα αναγνωρίσει έξοδα στον ΑΔΜΗΕ, περί τα 300-350 εκατομμύρια, κάπου εκεί πέρα, ούτως ώστε να υπάρχει η αναγνώριση εξόδων και να μπορεί να εισπράξει στη συνέχεια 25 εκατομμύρια κάθε χρόνο χωρίς να προχωράει το έργο.»
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
«Τα άλλα περί συναντήσεων και περί Ευρωπαϊκής Ένωσης και λοιπά είναι για κατανάλωση», συνεχίζει ο καθηγητής.
Διαβάστε επίσης: Το «αδιέξοδο» του GSI: Το μεγάλο γεωπολιτικό ρίσκο και πώς προκαλεί κραδασμούς σε Λευκωσία κι Αθήνα
Κληθείς να σχολιάσει τις δηλώσεις του κ. Τσίκα σχετικά με την στάση της Τουρκίας στη βάση του τουρκολιβυκού μνημονίου, ο κ. Παπαναστασίου επιβεβαιώνει και προσθέτει ότι δεν είναι μόνο το θέμα των περιοχών που αφορά το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά και άλλες περιοχές.
«Δεν είναι μόνο το θέμα του τουρκολιβυκού, της ζώνης που ισχυρίζεται η Τουρκία ότι καλύπτεται από το τουρκολιβυκό Μνημόνιο. Είναι και άλλες περιοχές, αργότερα αν θα προχωρούσε εν το έργο, η περιοχή η ενδιάμεση που επηρεάζεται από την ύπαρξη του Καστελορίζου, όπως και όταν πλησιάσει το καλώδιο να αναδυθεί στην Κύπρο. Και εκεί πέρα θα τεθούν γεωπολιτικά προβλήματα. Δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να ζητά την έγκριση της Τουρκίας διότι είναι σαν να της αναγνωρίζει τα δικαιώματα σε αυτές τις περιοχές.»
«Όσον είναι άλυτα αυτά τα γεωπολιτικά προβλήματα, δύσκολα μπορεί να λυθεί, τουλάχιστον αυτή η πτυχή, διότι υπάρχουν και άλλες πτυχές», επισημαίνει ο καθηγητής.
«Υπάρχουν και επόμενες πτυχές οι οποίες έχουν και αυτές τεράστιες δυσκολίες. Είναι οι οικονομικές δυσκολίες, υπάρχουν και κάποιες τεχνικές. Αλλά είναι τεράστιο το θέμα με τις οικονομικές δυσκολίες, με τη βιωσιμότητα του έργου. Είχαμε πει ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο. Αναφέρεται ότι το χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση με 658 εκατομμύρια, δεν είναι αρκετά τα 658 εκατομμύρια.»
Όσον αφορά τα ρίσκα, ο κ. Παπαναστασίου, αναφέρει ότι οι επενδυτές κοιτάζουν την πραγματική ωφέλεια ενός έργου πριν να μπουν να επενδύσουν τα λεφτά τους.
«Γι’ αυτό και ζήτησε ο ΑΔΜΗΕ να υπάρχει και ασφάλεια, η οποία θα πληρώνεται φυσικά από τον Κυπριακό Λαό. Αν υπολογίσετε το κόστος της ασφάλειας με όλα αυτά τα ρίσκα της περιοχής, θα βγει έναν κόστος 150-300 εκατομμύρια τον χρόνο μόνο για ασφάλεια. Δηλαδή, αν υπολογίσετε 5-10% της αξίας του έργου. Και μετά, χωρίς να τα εξετάζουν αυτά τα θέματα, έρχονται διάφοροι και μας λένε ότι είναι βιώσιμο το έργο.»
Και αναφέρει πως θα έπρεπε η Κυπριακή κυβέρνηση να επικοινωνήσει στην Ευρώπη ότι πλέον δεν είναι βιώσιμο το έργο.
«Το πιο αυτονόητο θα ήταν να πήγαινε η κυπριακή πλευρά, αυτοί που χειρίζονται το θέμα, και να της πούνε, το έργο με τα 657 εκατομμύρια δεν είναι βιώσιμο. Γιατί όταν αποφασίσαται τα 658 εκατομμύρια, το κόστος ήταν πολύ μικρότερο. Ήταν στον 1,4 εκατομμύρια και η απόδοση που θα δίναμε στον επενδυτή ήταν 5,5%. Στη συνέχεια, το κόστος αυξήθηκε. Τώρα μπορεί να πήγε και στα 3 δισεκατομμύρια και αυξήθηκε και η απόδοση στον επενδυτή που πήγαινε στα 8,3%. Πώς είναι δυνατόν να εξακολουθεί με τις νέες συνθήκες να είναι βιώσιμο το έργο;»
«Σε αυτό το στάδιο που βρίσκεται το έργο δεν δικαιολογούνται τα μεγάλα έξοδα» επισημαίνει ο καθηγητής κι εξηγεί ότι όταν σχεδιάζεται ένα μεγάλο έργο, υπάρχουν χρονικά ορόσημα.
«Υπάρχει το στάδιο της λεγόμενης τελικής επενδυτικής απόφασης. Δεν μπορείς πριν να φτάσεις σε αυτό το στάδιο της τελικής επενδυτικής απόφασης να κάνεις μεγάλα έξοδα. Και πώς φτάνεις σε αυτό το στάδιο; Πρώτα κάνεις τις προμελέτες, τεχνικές, μελέτες βιοσημότητας, κάνεις περιβαλλοντικές μελέτες, εξασφαλίζεις τις άδειες, τις περιβαλλοντικές, στη συγκεκριμένη περίσταση, από πού θα διέλθει. Βρίσκεις τον επενδυτή και είναι έτοιμος και περιμένει. Βρίσκεις τους δανειστές. Κοιτάζεις όλα τα ρίσκα και είσαι σίγουρος ότι δεν υπάρχει πλέον κανένα ρίσκο για να υλοποιηθεί το πρόγραμμα. Και τότε παίρνεις τη λεγόμενη τελική επενδυτική απόφαση. Από εκεί και μετά, αρχίζεις και κάνεις τα μεγάλα έξοδα, στη συγκεκριμένη περίπτωση την παραγγελία του καλωδίου, για παράδειγμα. Άρα, αυτά τα έξοδα που έρχονται και απαιτούν να τους δικαιολογηθούν, δεν θα πρέπει να τους δικαιολογηθούν. Και η ΡΑΕΚ, αν έχει αναγνωρίσει έξοδα για την κατασκευή του καλωδίου, θα πρέπει να επανεξετάσει την απόφαση της και να αναθεωρήσει γιατί δημιουργεί και προηγούμενο.»
«Όσο το θέμα το χειρίζεται ο Υπουργός Ενέργειας, δεν πρόκειται να ξεκαθαρίσουν αυτά τα πράγματα, αυτό είναι ξεκάθαρο», τονίζει ο κ. Παπαναστασίου.
«Θα πρέπει να το αναλάβει το Υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου. Είναι σωστές οι θέσεις του Υπουργού Οικονομικών.»
